Herkesin bildiği gibi sosyal medya; insanların birbirleriyle etkileşime geçtikleri, haberleri takip ettikleri veya içerik ürettikleri çeşitli iletişim platformlarına verilen genel bir isim. Dünyanın dört bir yanından insanın bir arada bulunup birbirleriyle iletişim hâlinde olduğu sosyal medya platformları, çeşitli ‘etkileşim’ alanları yaratır. Bu etkileşim alanları, tüketicisi olan insanları da farklı yönlerden etkisi altına alır.
Bu yazıda sosyal medyanın olumlu ve olumsuz yönlerini ele almak, sosyal medyanın faydaları ve sosyal medyanın zararları nelerdir açıklamak istedik. Böylelikle sosyal medya kullanımınızı daha kapsamlı bir şekilde değerlendirmenize yardımcı olmayı umuyoruz 🤳🏻
Günümüzde Sosyal Medya Kullanımı
Sosyal medya neredeyse herkesin hayatında vazgeçilmez bir konumda. Örneğin Türkiye'de sosyal medya kullanan insan sayısı elli yedi milyondan fazla.
Dolayısıyla olumlu ve olumsuz yönleriyle sosyal medya, insan hayatını ve toplum yaşamını çok etkiliyor. Sosyal medyanın etkilerini öğrenmek, bu etkileri fayda sağlayacağımız ya da zararı en aza indirgeyeceğimiz şekilde yönetmek açısından önem taşır.
Öncelikle sosyal medyanın yararlarından biraz bahsedelim:
Sosyal Medyanın Olumlu Yönleri
Sosyal medyanın etkileri denildiği an çoğu kişinin aklına önce olumsuz yönler gelebilir. Fakat sosyal medyanın faydaları da azımsanamayacak kadar fazla. İnsanlar sosyal medya sayesinde iş kuruyor, sosyal bir ağ oluşturuyor, yeni şeyler öğreniyor ve eğleniyor.
1. Sevdiklerinizle İletişimi Sürdürmenize Yardım Eder
Uzak mesafelere rağmen sevdiklerinizle bağınızı koparmama ve iletişimi sürdürebilme imkânı, sosyal medyanın en büyük yararlarındandır.
Çünkü aslında sosyal medya, insanlar arasında iletişim kolaylığı sağlar. Sosyal medya aracılığıyla anında mesajlaşabilir, fotoğraf ve videolar paylaşabilirsiniz. Bu şekilde insan yalnız hissetmekten uzaklaşabilir ve sevdikleriyle haberleşebilir.
2. Bilgiye Hızlı ve Kolay Erişim Sağlar
İnsanların sadece iş hayatlarında veya akademik hayatlarında değil, günlük yaşantılarında da ihtiyaç duydukları bilgiye erişmeleri gerekir. Bu noktada da sosyal medya insanların yardımına koşar:
- Bilginin hızlı yayılmasını sağlayarak insanların güncel olaylardan haberdar olmalarını sağlar. Aynı zamanda insanların bildiklerini paylaşabileceği ve birbirlerinden öğrenebileceği bir alan yaratır.
- Farklı bakış açılarına ve bilgi birikimlerine sahip bir sürü insan, sosyal medya sayesinde bildiklerini paylaşma imkânı tanır. Bu kaynak çokluğu hem farklı bakış açılarını tecrübelemek hem bilginin tutarlılığı ve doğruluğunu anlayabilmek açısından fayda sağlar.
- Sosyal medya eğitim alanında da bir araç hâline gelmiş durumda. Bilgiye kolay erişim sağlaması ve çok sayıda kaynağı içinde barındırması bunu destekler. Örneğin, dünyanın dört bir yanından kendi dilini öğretmek için sosyal medya platformlarını kullanan insanlardan dil eğitimi alınabilir.
3. Satış ve Pazarlama Fırsatlarını Artırır
Sosyal medya, şirketler için büyük bir pazar niteliğinde. Daha küçük şirketler doğrudan internet üzerinden satış yaparak bu fırsatı değerlendiriyor, daha büyük kurumlar ise bilinirliklerini artırarak ve unutturmayarak sosyal medyanın gücünden faydalanıyor.
Müşterilerle birebir iletişim imkânı sunan ve kişiye özel reklam gösterimi sağlayan sosyal medya, şirketlerin işini fazlasıyla kolaylaştırır.
4. Kariyer Fırsatları Sunar
Sosyal medya, işverenler ve adayları arasında bağlantı kurmayı ve işe alım sürecini kolaylaştıran profesyonel platformlara da sahip. Dolayısıyla hem iş bulamayan insanlar hem iş gücüne ihtiyaç duyan şirketler bu platformlardan faydalanarak ihtiyaçlarını daha kısa sürede ve kolayca karşılayabilir. Tabii sosyal medya şirketleri içerisinde oluşan kariyer fırsatları da cabası.
5. Farkındalık Kazandırır
Sosyal medya, global olayları insanların gözleri önüne serdiğinden onlarda farkındalık yaratır.
- Örneğin hayır kuruluşları amaçlarını sosyal medya üzerinden paylaşır, bağış kampanyalarını yaymak ve hedefleri için para toplamak için de yine sosyal medyayı kullanır. Bu gruplar sosyal medya aracılığıyla daha fazla kişiye ulaşarak farkındalığın da artmasını sağlar.
- Ayrıca sosyal medya, kendi başına da toplumsal konularda bilinç oluşturur. Bazı durumlarda sosyal medya üzerinden yayılan kampanyalarla halkın konular hakkında bilgilenme, görüşünü belirtme şansı oluşur.
6. Gündelik Hayatı Kolaylaştırır
Sosyal medyanın olumlu yönleri arasında en çok öne çıkan belki de şu: Her şey, her zaman elimizin altında. Birçok işlemi parmaklarımızın ucuyla birkaç dakikada yapabiliyoruz.
Sosyal medyanın sağladığı bu imkân, zamandan ve efordan tasarruf etmeyi sağlıyor. Örneğin sosyal medya sayfaları üzerinden yemek tarifleri, temizlik tüyoları alabiliyor veya alışveriş yapabiliyoruz. Özellikle yoğun hayatlarımıza sunduğu bu kolaylık gerçekten göz ardı edilemez.
7. Farklı Kültürler Hakkında Bilgi Verir
Sosyal medya farklı bakış açılarına ulaşmamızı sağladığı gibi farklı kültürler hakkında da bilgi edinme şansı verir. Bu da aslında başlı başına farkındalık yaratan önemli bir faktördür, çünkü küresel bir bakış açısının edinilmesine katkı sağlar. Bu da farklı kültürlerden gelen insanların birbirlerine saygı duymasını ve aralarında bir empati bağı oluşmasını kolaylaştırır.
Farklılıklara rağmen aynı dünyayı paylaşan insanların bir arada huzurla ve barışla yaşayabilmesi için bu küresel bakış açısı önem taşır 🌍❣️
8. Eğlenceli İçeriklere Erişim Sağlar
Son olarak da sosyal medyanın ana faktörlerinden birini ele almasak olmaz: Eğlence!
Bunu bir ‘olumlu yön’ olarak değerlendirmiyor olabilirsiniz. Ancak eğlence her yaştan insan için ihtiyaç sayılabilir. Sosyal medya insanların yaratıcılıklarını konuşturarak paylaşımlar yapmasına izin verir. Bu da hem insanlara kendilerini rahatlıkla ifade etme hem bunları izleyerek veya okuyarak olumsuz düşüncelerinden uzaklaşma şansı verir.
Sosyal Medyanın Olumsuz Yönleri
Sosyal medyanın yararları olduğu gibi zararları da mutlaka olabiliyor. Tüm bireylerin girebildiği ve (belirli kurallar dâhilinde de olsa) dilediğini yapabildiği sosyal medya platformları, maalesef tehlikeli birçok insana da özgürlük sunar. Bunun dışında psikolojik açıdan bazı zararlı etmenleri de olabilir.
Dilerseniz sosyal medyanın zararları nelerdir, detaylı bir şekilde bakalım:
1. Bağımlılık Yapabilir
Sosyal medyanın bu kadar kolay ulaşılabilmesi ve sağladığı dopamin, bazı durumlarda bağımlılığa neden olur. Bu da dikkat eksikliği, kişinin sorumluluklarını yerine getirememesi ve zihinsel olarak pasif hâle gelmesi gibi durumları beraberinde getirir.
İnsanların gittikçe daha az okuyabilmesi, bir konuya dikkatlerini daha kısa bir süreyle verebilmeleri sosyal medyanın hızlı tüketim kültüründen kaynaklanabilir.
2. Özgüven Eksikliğine Yol Açabilir
Sosyal medyada herkes, özellikle de bu alanda kariyer yapan kişiler, kendilerinin en iyi yanını sunar. Bu gerçekte oldukları kişiyle aynı bile olmayabilir. Sonuç olarak:
- Sosyal medya, tüketicilerinde ''Herkes çok mutlu ve çok eğleniyor; evde oturup tatilde gidemeyen, sıkılan bir ben varım.'' ya da ''Herkes çok güzel/yakışıklı, kaslı, zayıf.'' gibi düşüncelerin oluşmasına neden olabilir.
- Dolayısıyla insanlar kendilerini eksik, yetersiz görebilir ve bu sebeple özgüven kaybı yaşayabilir.
- Sosyal medyanın yarattığı bu yanlış algı insanları beslenme bozukluklarından depresyona hatta intihar teşebbüsüne sürükleyebilir.
Dilerseniz “Özgüvenli Olmak İçin Ne Yapmalıyız?” adlı yazımıza göz atarak daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
3. Güvenlik Sorunları Yaratabilir
Sosyal medya üzerinden insanların kişisel bilgilerinin çalınması ve kullanılması, maalesef sıklıkla gerçekleşen bir durum. Dolayısıyla sosyal medya dolandırıcılık ve istismar gibi durumlara da kapı aralayabilir, bireylerin iyi oluşunu ciddi ölçüde etkileyebilir.
Hesap çalma yöntemiyle kişinin tanıdıklarından para toplayanlar, bu konuda örnek olarak verilebilir.
4. Yanlış Bilgiler Sunabilir
Kaynak bolluğu her ne kadar bir avantaj olsa da, internet okuryazarlığına sahip olmamak bu kaynakları niteliğine göre ayırt etmeyi zorlaştırır. Herkesin istediğini paylaşabiliyor olması da bilgilerin ‘doğruluğu’ konusunda şüphe uyandırabilir.
Sosyal medya, yanıltıcı bilgilerin ve sahte haberlerin kolay yayılımını sağlayarak bu sorunu daha da artırabilir. Bu sebeple edinilen bilgilerin doğruluğunun güvenilir kaynaklardan kontrol edilmesi önemlidir.
5. Siber Zorbalığa Alan Tanıyabilir
Sosyal medyanın sunduğu imkânlar neticesinde zorbalık, hiç olmadığı kadar kolay. Anonim kalabilmek ve yüzyüze gelmemek gibi durumlar, interneti bu şekilde kötüye kullanmak isteyen kişilere kolaylık tanıyabilir.
Hakaret içerikli mesajlar atmaktan insanların fotoğraflarında türlü oynamalar yapıp tehdit etmeye kadar çeşitlenebilen bu zorbalık türü, herkesi etkileyebilir. Özellikle çocuk ve gençler için ciddi psikolojik dönütleri olabilir. Bu durumda ebeveynlerin çocuklara belli sınırlar koyması faydalı olabilir.
Sonuç
Vaktimizin büyük bir kısmını geçirdikleri sosyal medyanın etkilerinin ayırdında olmak oldukça önemli. Olabildiğince fayda sağlamak, zararlı etkilerinden kaçınmak için belli adımlar atarak internet deneyimini daha güvenli bir hale getirebiliriz.
Eğer sosyal medyanın olumsuz etkilerini deneyimlediğinizi düşünüyorsanız Heltia uygulamasını indirebilir, online terapi ile destek alabilirsiniz. Uzman yardımı ile bu olumsuzluklardan iyileşme sürecine başlayarak ruh sağlığınızı geliştirebilirsiniz.
Bu yazımızı beğendiyseniz “İş Hayatında Kendini Geliştirme Yolları (8 Etkili Öneri)” ve “PMS ve Regl Ağrıları ile Başa Çıkma Yolları” adlı yazılarımıza göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.