Histrionik Kişilik Bozukluğu DSM-5’te B kümesinde yer alır. Onaylanma arzusu ve aşırı dikkat çekme isteği sebebiyle uygunsuz ve baştan çıkarıcı davranışlar sergilenen bir kişilik bozukluğu türüdür. Histrionik Kişilik Bozukluğu DSM 5 içerisinde nasıl tanımlanıyor, belirtileri ve tedavisi nedir gibi konularda daha detaylı bilgi almak için Histrionik Kişilik Bozukluğu Nedir, Neden Olur? yazımızı inceleyebilirsiniz.
Histrionik Kişilik Bozukluğu olan biri ile ilişki kurmak ve yürütmek zorlayıcı olabilir. Özellikle manipülatif davranışlarını ve yalanlarını gördüğünüzde kendinizi incinmiş hissedebilirsiniz. Bu noktada yaşananların bir psikolojik sorundan kaynaklandığını hatırlamanızda fayda olabilir.
Bu aşamada hem kendinizi hem Histrionik Kişilik Bozukluğu olan yakınınızı, aile üyesini ya da partnerinizi korumak için sizin için hazırladığımız ipuçlarını inceleyebilirsiniz.
Histrionik Kişiye Nasıl Davranılmalı?
- Kendinizi koruyabileceğiniz sınırlar oluşturun. Sürekli ilgi bekleyen biriyle birlikte olsanız da sürekli ilgi göstermeniz mümkün değildir. Bu aşamada bir sınır çizmek ve karşı tarafı bu konuda uyarmak etkili olabilir. Toplum içerisinde histeri krizleri yaşadığında onunla ilgilenmeyeceğinizi söyleyebilir, yarattığı her sahnede ona destek olamayacağınızı açıklayabilirsiniz.
- Her zaman ilgi odağında olmasa da onu sevdiğinizi ve önemsediğinizi zaman zaman ona hatırlatabilirsiniz.
- Histrionik Kişilik Bozukluğu olanlar genelde fevri davranır ve hareketlerinin sonuçlarını düşünmezler. Ama siz, onu davranışlarının üzerine düşünmek ve yaptıklarının sorumluluklarını almak konusunda teşvik edebilirsiniz.
- Kendi kararlarını kendileri almaları için ona yardımcı olmaya çalışabilir, ne düşündüğünü ve hissettiğini keşfetmesi için cesaretlendirebilirsiniz.
- Dramatik tavırlar sergilemeye, rol yapmaya başladıklarında sakin ve ilgisiz kalmak da yardımcı olabilir.
- Siz ne yaparsanız yapın sevdiğiniz kişinin bu sorunu atlatabilmesi için bir uzmana ihtiyacı vardır. Bu aşamada yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri de onu rahat iletişim kurabileceği bir ruh sağlığı uzmanına yönlendirmektir.
Histrionik kişilik bozukluğu olanlara nasıl davranılmalı, sorusuna verebileceğimiz yanıtlar bu şekilde. Şimdi biraz da histrionik kişilik bozukluğu hakkında merak edilen diğer konulara değinelim.
Histrionik Kişilik Bozukluğu Hakkında Merak Edilenler
Histrionik Kişiliklerin Yatkın Olduğu Diğer Rahatsızlıklar Nelerdir?
Histrionik Kişilik Bozukluğu, genellikle başka bozukluklar ile beraber görülür. Örneğin, borderline ve histrionik kişilik bozuklukları sık bir şekilde beraber ortaya çıkar. Yapılan bazı çalışmalarda BKB'li kişilerin yaklaşık %10'unun Histrionik Kişilik Bozukluğu kriterlerini de sağladığı görülmüştür.
Bunun yanında narsisistik, bağımlı ve dissosiyatif kişilik bozuklukları da görülebilir. Ek olarak majör depresyon, evlilik problemleri de Histrionik Kişilik Bozukluğu sebebiyle tetiklenebilir. Histrionik Kişilik Bozukluğu cinsellik açısından da negatiflikler yaratabilir.
Histrionik ile Histerik Kişilik Bozukluğu Aynı mıdır?
Histerik kişilik bozukluğu nedir, Histrionik Kişilik Bozukluğu ile aynı mıdır diye merak edenler olabilir. Ancak Histrionik Kişilik Bozukluğu ile histeri farklı kavramlar. Ve aslında histerik kişilik bozukluğu diye bir kavram yok.
Halk arasında yanlış kullanılan bir tabir bu. DSM-5 kişilik bozukluğu olarak histerik yer almıyor. Kökleri Yunancadan gelen bu ifade geçmişte adlandırılamayan ve dışa vurulmuş şekilde gözlemlenen şeylere deniyordu. Örneğin; epilepsi krizleri, panik ataklar, anksiyete atakları, öfke krizleri histeri olarak adlandırılıyordu. Genel anlamda kullanılan bu ifade psikoloji biliminin ilerlemesi ile farklı rahatsızlıklar olarak özelleşti. Örneğin, artık panik atak yaşayan birine histeri krizi geçiyor demiyoruz.
Kısacası, histerik davranmak gibi kavramlar hala geçerliliğini korusa da bu bir kişilik bozukluğu olarak sınıflandırılmıyor.
Erken Dönemde Histrionik Kişilik Bozukluğu Nasıl Yenilir, Önlemek Mümkün müdür?
Histrionik Kişilik Bozukluğunu tamamen önlemek mümkün olmayabilir. Bu noktada Histrionik Kişilik Bozukluğu sebepleri bölümünde bahsettiğimiz durumların oluşmasını önlemek için dikkatli davranabilirsiniz. Tabii aslında bu aşamada HKB’si olan kişinin yapabileceği pek bir şey yoktur, çünkü bu sorun erken yaşta gelişir. Dolayısıyla burada sorumluluk, önlemek için yapılabilecekler daha çok ebeveynlere bağlıdır.
Eğer ailenizde bu sorunu yaşayan biri varsa, çocuğunuzun genetik açıdan yatkın olabileceğini düşünüyorsanız yetiştirme tarzında tetikleyicilere dikkat edebilirsiniz.
Histrionik Kişilik Bozukluğuna Karşı Neler Yapılabilir?
Eğer kendinizde Histrionik Kişilik Bozukluğu belirtileri görüyorsanız da bir uzmandan yardım isteyebilirsiniz. Bazen doğal düşünce ve davranış stiliniz Histrionik Kişilik Bozukluğu örüntüsü olduğu için semptomlarınızı fark etmek sizin için zor olabilir. Ama böyle bir risk olduğunu düşünüyorsanız, semptomlar günlük yaşamınızı etkiliyor ve mutlu bir yaşam sürmenize engel oluyorsa bir uzmana başvurabilirsiniz.
Bunun için Heltia uygulamasını kullanarak online terapi desteği alabilir, bu durumla başa çıkma sürecinizi kolaylaştırabilir ve iyileşme yolculuğunuza başlayabilirsiniz.
Eğer bu yazımızı beğendiyseniz, “Narsisist Kişilik Bozukluğu Nedir, Özellikleri Nelerdir?” ve “Şizotipal Kişilik Bozukluğu Nedir?” konulu yazılarımız da ilginizi çekebilir.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
Kaynaklar:
Anjelika Huseyinzade Simsek, Yaren Kaya. "From Hysteria to Histrionic Personality Disorder". Social Science Development Journal vol. 5 issue 20, 2020.
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
Jonas F. Bakkevig, Sigmund Karterud. "Is the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, histrionic personality disorder category a valid construct?". Comprehensive Psychology vol. 51 issue 5, 2010.
