Kararsız kaldığımızda, sonucu kötü karar verme olan durumlar hepimiz elbette yaşadık. Ancak bu kararları “kötü” yapan ne, neden o anda doğruyu göremiyoruz, hiç düşündünüz mü?
Kötü Karar Verme Ne Demek?
Doğru kararlar veremediğiniz için karar vermekte zorlandığınızı düşünüyor olabilirsiniz. Ancak öncelikle size şunu söyleyelim: Yanlış karar diye bir şey yok aslında. Sonuçları umduğunuz gibi gitmeyen, kötü sonuçlarla karşı karşıya kalınabilen kararlar ve olumsuz sonuçlarla karşılaşılacağı bilinmesine rağmen yapılan tercihler var.
Tabii ki direkt yanlış bir karar olmaması her zaman en iyi kararı verebileceğimiz anlamına da gelmez. Bazen bir yolu seçtikten hemen sonra, daha sonuçlarını görmeden bile, çok iyi bir tercih yapmadığınızı anlayabilirsiniz. Bu, genellikle uygun bir karar verme sürecini yürütmenin zor olabilmesinden kaynaklanır.
Gelin, bu süreci yürütmeyi bizim için zorlaştırabilen durumları birlikte keşfedelim:
Kötü Kararlar Vermenin Potansiyel Sebepleri
Bazen en doğru tercih yapamamamızı sağlayan, kimi içsel kimi dış kaynaklara bağlı olan birtakım mekanizmalar var. Bunları şu şekilde örneklendirebiliriz:
1. Yetersiz Bilgi ve Değerlendirme
Karar verme sürecinin herhangi bir adımında sorunlar ortaya çıkabilir. Örneğin, iş teklifleri arasından seçim yapmanız gereken bir durumda şirketlerle ilgili yeteri kadar bilgi toplayamadığınız için çok sağlık bir karar veremeyebilirsiniz.
2. Duygular
Bazen duygular karar vermenizi engelleyebilir veya en iyisini seçmekten sizi alıkoyabilir. Yoğun duygular sebebiyle seçenekleri objektif bir şekilde değerlendiremeyebilirsiniz.
Örneğin, siz farklı bir ülkeden iş teklifi aldığınızda aileniz ya da partneriniz sizinle gelemeyecekse bu iş teklifine objektif yaklaşamayabilirsiniz.
3. Bilişsel Önyargılar
Önyargılar; bilgiyi önceden var olan inançlarınızı doğrulayacak şekilde aramanıza, tercihlerinizi buna göre yapmanıza, olayları ve sonuçları tek bir bakış açısı ile yorumlamanıza veya hatırlamanıza neden olabilir. Bu tür önyargılar sebebiyle sizin için iyi olacağına inanmak istediğiniz, ama aslında çok da iyi bir karar olamayabilecek bir iş teklifindeki negatif yanları görmezden gelebilirsiniz.
Bu ve benzeri bazı psikolojik etmenler, bizi ve karar mekanizmalarımızı büyük ölçüde etkileyebilir. Detaylı bilgi için, bunlardan bazılarını incelediğimiz “Hayatımızı Etkileyen İlginç Psikolojik Fenomenler” listemize göz atabilirsiniz.
4. Fiziksel Etmenler
Benzer şekilde, yorgun ve uykusuz olmak, bilgiyi işlememizi zorlaştırabilir ve iyi kararlar vermenize engel olan çeşitli bilişsel önyargılardan etkilenmeyi kolaylaştırabilir.
5. Sezgilerimize Güvenmek
Karar vermenin zorluğu sizi konu üzerinde fazla düşünmeden sezgilerinize güvenmeye yönlendirebilir. Evet, “içimizdeki ses” bazen çok doğru konuşabilir. Daha önce bir karar verme aşamasında size yardımcı olmuş olabilir. Ama başka bir seferde sezgileriniz sizi yanıltabilir.
Tabii ki sezgileri tamamen göz ardı edin de demiyoruz. Burada önemli olan tek mekanizma ile ilerlememek. Sezgileri göz önüne alırken o anda bu fikirleri nelerin etkileyebileceğini de düşünmek ve objektifliği yakalamaya çalışmak.
En Kötü Karar Bile Kararsızlıktan İyi midir?
“En kötü karar kararsızlıktan iyidir” sözü, hayatımızda büyük ihtimalle sık sık duyduğumuz bir söz. Ve bunun cevabı da evet, kesinlikle evet!
- Yaşamımızın akışını belirleyen, benliğimizi oluşturan şeylerden biri de kararlarımızdır. Yani bir noktada karar vermekten kaçınmak demek hayatı eksik, daha az yaşamak demek.
- Kararsızlığın getirdiği belirsizlik ile uğraşmak yerine kararlarınızın sonuçlarını yaşamayı tercih etmek istemez misiniz?
- Ayrıca bir kararın sonucu kötü gibi görünse de hiç de öyle olmayabilir. O gün sizi üzen, kıran ya da yıkan deneyim yaşamda önünüze bambaşka kapılar açılmasını sağlayabilir.
- Biliyoruz, bazen sonuçlar istediğiniz gibi olmuyor. Ama bu kararı gerçekten kendi isteğinizle verdiyseniz, sonu hüsran bile olsa birçok kazanım elde edebilirsiniz.
- Her şeyden önce yaşamı istediğiniz gibi şekillendirme ayrıcalığınızı kullanıyorsunuz. Bir yol seçiyorsunuz ve bu yolda sizi birbirinden değişik, heyecanlı maceralar bekliyor. Bunların tadını niye çıkarmayasınız ki? Sonuçta hayat bir varış noktası değil, bir yolculuk.
- Korkmayın, sadece bir adım atın. Yerinizde saymaktansa yönetmen koltuğunda kendinizin oturduğu bir senaryonun başrolü olmayı tercih edebilirsiniz!
İyi ya da kötü, büyük ya da küçük, tüm kararlarınızda Heltia yanınızda. Bu süreçte psikolojik desteğe ihtiyaç duyuyorsanız Heltia uygulamasını indirebilir, uzman desteği alarak iyileşme yolculuğunuza başlayabilirsiniz.
Bu yazımızı beğendiyseniz, “Karar Verme Teknikleri (6 Farklı Öneri)” ve “Karar Vermekte Zorlanmak: Nedir, Neden Olur?” içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
