İşletmelerin performansını değerlendirmeye ve iyileştirmeye yardımcı olan, önemli bilgiler ve veriler sunan birçok farklı yöntem kullanılır. Çalışan değişim oranı olarak da bilinen turnover, bir şirketin verimliliğinin azalmasını önlemek için kullanılan önemli metriklerden biridir.
Bu yazımızda işletmenizin sürdürülebilir bir başarı elde etmesini sağlayan turnover ne demek, nasıl hesaplanır daha detaylı bir şekilde öğrenebilirsiniz.
Turnover Nedir?
Çalışan sirkülasyonu ya da iş gücü devri anlamında da kullanılan turnover oranı; işletmenizin etkinliğini, çalışan memnuniyetini ve işletme kültürünü anlamanızı sağlayan en önemli insan kaynakları metriklerinden biridir. Turnover, bir işletmedeki çalışanların belirli bir dönem içerisinde işten ayrılma, istifa etme veya görev değişikliği yapma gibi durumlarının oranını ifade eder.
Yüksek bir turnover oranı:
- İşletmelerin çalışan memnuniyetinin düşük olduğunu gösterebilir.
- İşletmenin verimliliği, müşteri hizmetleri kalitesi ve rekabet gücü bakımından olumsuz bir etkiye sahiptir.
- Bazen normal bir işletme döngüsünün parçası da olabilir. Örneğin bazı sektörlerde mevsimsel iş değişiklikleri veya geçici iş gücü ihtiyaçları nedeniyle şirketlerin turnover oranları daha yüksek olabilir.
Bu oranı ele alırken çalışanların ayrılma sayısının yanı sıra işe alım süreci, eğitim programları ve çalışma koşulları gibi faktörleri de dikkate almak gerekir. İşletmelerin bu faktörleri dikkate alıp gereken stratejileri uygulamaları ve turnover oranını sektörü baz alarak optimize etmeleri önem taşır.
Turnover Çeşitleri Nelerdir?
Bir işletmedeki çalışanların işten ayrılması veya işletmeye yeni çalışanların dâhil olması farklı sebeplerden dolayı gerçekleşebilir. Bu değişkenler turnover çeşitlerini oluşturur.
Turnover çeşitlerinden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
1. İstem Dışı Turnover
İş süreçlerinde düşük bir performans gösteren ya da iş yeri kurallarına uygun davranışlarda bulunmayan çalışanların işten çıkarılması durumudur.
İstem dışı turnover genelde işletmeler için zorunlu bir karar sonucunda gerçekleşir. Bu durum çalışanın istemediği hâlde işten çıkması anlamına gelir.
2. Gönüllü Turnover
Çalışanların kendi istekleri doğrultusunda işletme içerisindeki pozisyonlarından ayrılmaları durumudur. Bu durum genellikle çalışanların karşısına daha iyi iş fırsatlarının çıkması, işten yeterince tatmin olmamaları veya sessiz istifa gibi bazı kişisel sebeplerden dolayı gerçekleşebilir.
3. İstenilen ve İstenmeyen Turnover
İstenilen turnover, işletmenin rekabet avantajı elde etmesini sağlamak için bir çalışanın yerine daha iyi performans gösterebilecek yeni birinin alınması olarak tanımlanır. Şirketin kârını artırmayı ve daha iyi bir iş akışı sağlamayı amaçlar.
İstenmeyen turnover ise, yetenekli ya da iyi bir çalışma performansı sergileyen çalışanların kaybını ifade eder.
Turnover Nasıl Hesaplanır?
Turnover oranı belirli bir dönemde işten ayrılan çalışan sayısının aynı dönemdeki ortalama çalışan sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Bu hesaplama, işletmelerin çalışan devir hızını anlamalarına ve çalışanlarına yönelik stratejilerini buna göre şekillendirmelerine yardımcı olur.
Turnover Oranı = (Toplam İşten Ayrılan Çalışan Sayısı / Ortalama Çalışan Sayısı) x 100
Turnover Oranı Hesaplama Örneği
Örnek olarak, yıllık turnover hesaplaması yapan bir işletmenin ortalam çalışan sayısı (Aylık Çalışan Sayısı Toplam / Hesaplama Yapılmak İstenen Ay) 24,42 ****olarak hesaplanmış olsun.
İşletmeden istifa, evlilik ya da işten çıkarılma gibi çeşitli nedenlerle ayrılan 4 kişi olduğunu düşünürsek de Turnover = (4/ 24,42) x 100 = 16,38 olarak hesaplanır.
Bu %16,38'lik turnover oranı insan kaynakları departmanı tarafından:
- Mevcut çalışanların hizmet süreleri,
- Çalışanların işte kalma faktörleri,
- Çalışanları elde tutma/kaybetme oranı,
- İş birimleri içindeki işten ayrılma oranları gibi parametrelerin takibi için kullanılabilir.
İşletmelerin turnover oranını anlamaları ve yönetmeleri, işletme başarısının uzun vadeli olabilmesi için kritik bir öneme sahiptir. İşletmeler, turnover oranını etkileyen faktörleri detaylıca incelemeli ve bu duruma uygun stratejiler geliştirmelidir. İşletmelerin sürdürülebilir başarı elde etmeleri ve rekabet avantajlarını korumaları için çalışan memnuniyetine odaklanmaları ve çalışanlarına değer vermeleri de büyük önem taşır.
Bu noktada siz de şirketler için mental ve fiziksel sağlık hizmetleri sunan Heltia'dan faydalanabilirsiniz. Heltia ile iletişime geçerek çalışanlarınızın online terapi yoluyla destek almalarını sağlayabilir, iyi oluşlarını destekleyerek sağlıklarını ve performanslarını geliştirmeye yardımcı olabilirsiniz.
Bu içeriğimizi beğendiyseniz “2024 İnsan Kaynakları Trendleri” ve “Stresli Bir Olay Sonrası Çalışanları Desteklemek” adlı yazılarımıza da Heltia Blog üzerinden göz atabilirsiniz.