Günlük hayatta yaşadığınız sorunlar ve değişen hayat koşulları, dönem dönem farklı hislere kapılmanıza sebep olabilir. Kendinizle daha fazla vakit geçirmek ve çevrenizle bir süre mesafeli kalmak isteyebilirsiniz. Sosyal izolasyon olarak adlandırılan bu süreçte, sosyal çevreden uzaklaşma ve kendi kabuğuna çekilme isteği yaygın biçimde görülür.
Eğer siz de böyle hissediyor ve bu durumla başa çıkmak istiyorsanız gelin, "Sosyal izolasyon ne demek? İzolasyon işaretleri nelerdir? Bu yalnızlık hissi bizi nasıl etkiler?" gibi sorulara birlikte cevap bulalım:
Psikolojide Sosyal İzolasyon Nedir?
Bazı bireyler, sosyal ortamlarda diğer insanlara oranla daha çekingen olabilir. Bu yüzden, bir topluluğun arasına karışmak ve farklı insanlarla iletişim kurmak istemeyebilirler. Bu durumda herhangi bir topluluğa ait hissedememe, kalabalıktan kaçınma ve yalnızlığı tercih etme gibi durumlar görülebilir. Bu ve benzeri çeşitli sebeplerden dolayı bireyin kendini sosyal ortamdan uzaklaştırmasına, yani kendini izole etmek gibi davranışlar sergilemesine sosyal izolasyon denir.
Şunu da ayrıca belirtelim: Sosyal izolasyon, istemsizce de olsa bireyin kendisini geri çekmesiyle açıklanır. Diğer insanlar tarafından yalnız bırakılma durumu farklıdır ve “sosyal dışlanma” olarak adlandırılır. Bu konuda daha fazla bilgi almak istiyorsanız "Sosyal Dışlanma Nedir, Bireyi Nasıl Etkiler?" adlı blog yazımıza göz atabilirsiniz.
Sosyal İzolasyon Neden Olur?
Kendini toplumdan veya belli durumlardan uzaklaştırmada belirli bir kişilik özelliği şart değil. Çeşitli durumlarda, farklı yaşlarda ve karakterlerde olan bireyler, fark etmeden kendilerine sosyal izolasyon şeması oluşturabilir. Sosyal izolasyon şemasının oluşması, çocukluk, ergenlik veya yetişkinlik yıllarında görülebilir.
Peki, sosyal izolasyon ihtiyacı nereden doğar? Bu ihtiyacın sebepleri şöyle sıralanabilir:
- Ailenizin çevredeki diğer ailelerden farklı olması veya farklı etnik kökene sahip olmak.
- Üniversiteye başlamak için evden ve yaşadığınız şehirden ayrılmak.
- Çeşitli sebeplerden dolayı yurt dışına taşınmak.
- Yıllardır çalışılan iş yerinden ayrılmak veya emekli olmak.
- Yeni bir işe başlamaktan doğan iş stresi.
- Uzun süren bir ilişkinin bitmesi veya arkadaşlardan ayrı düşmek.
Buna benzer durumları yaşayanlar, yeni sosyal çevreye uyum sağlarken nasıl bir yol izlemesi gerektiğini bilemeyebilir. Yalnızlık çeken veya güvende hissetmeyen biri, kendini isteyerek veya istemeyerek toplumdan ayrı yerde tutmaya başlayabilir. Böylelikle de sosyal izolasyon şeması içerisine girebilir.
Ayrıca birey toplumdan kendini izole ettiğinde bu bireylere karşı toplumda bir merak oluşabilir. Bu merakla ortaya çıkabilecek tahminlerden dolayı bireyler, diğer insanlar tarafından yanlış anlaşıldığını hissedebilir ve daha da fazla içlerine kapanabilirler. Bu yüzden sosyal izolasyon, iletişimi azaltarak daha güvende hissedenlere başta iyi bir çözüm gibi görülebilir.
Sosyal İzolasyon Belirtileri Neler?
Sosyal izolasyon, kaygı veya depresyon gibi durumlarla karıştırılabilir. Eğer yaşadığınız durum bununla uyuşuyorsa, aşağıdaki gibi izolasyon işaretleri deneyimleyebilirsiniz:
- Sevilmeme hissi,
- İnsanları hak etmediğiniz düşüncesi,
- Adım atma korkusu,
- İnsanlara güvensiz ve şüpheli yaklaşım,
- Değersizlik hissi.
Sosyal İzolasyonun ve Yalnızlığın Etkileri
Birey, kendini sosyal ortamlardan izole ettiği ve yalnızlığı tercih ettiği durumda şu çeşit etkilerle karşılaşabilir:
- Toplumdan izole bir yaşam sürmek, psikolojik ve fiziksel anlamda farklı sorunlara yol açabilir. Dışarı çıkma isteğinin azalması, hareketsizlik, güvensizlik gibi durumlar ortaya çıkabilir.
- Sosyal izolasyona bağlı güvensizlik şeması oluşturan bireyler, yalnızlık duygusuyla başa çıkmakta zorlanabilir. Dolayısıyla stres, kaçınılmaz bir hâle gelebilir.
- Devamlı yalnız kalma durumu ve iletişim azlığı, bireyin sosyalleşme isteğini gitgide azaltabilir. Yaratılan izole alanda kalmak daha güvenli geldiği için dış dünyayla bağ kurmak gereksiz gelmeye başlayabilir.
Sosyal İzolasyonla Başa Çıkma Yöntemleri
Merak etmeyin, yalnız değilsiniz! Dünya üzerinde sosyal izolasyon psikolojisiyle dönem dönem olumsuz duygular hissedebilen milyonlarca insan bulunuyor. Bu psikolojiden kendinizi çıkarmak istiyorsanız izleyebileceğiniz birçok yol var.
Siz de sosyal izolasyonunuzu geride bırakmak istiyorsanız yapabileceğiniz şu değişikliklerle adeta bir 'sosyal izolasyon tedavisi' uygulayarak bunu başarabilirsiniz:
- Alışkın olduğunuz ortamdan ve sevdiklerinizden uzak bir yerde yaşıyor, yalnız kalmakta veya dışarı çıkmakta zorlanıyorsanız sevdiklerinizle sık sık çevrim içi görüşebilirsiniz. Bu sayede yalnızlık duygunuzun üzerine giderek olumsuz hislerden uzaklaşabilirsiniz.
- Evcil hayvan sahiplenebilirsiniz. Sahiplendiğiniz bir köpeği yürüyüşlerinize dâhil ederseniz dış ortamlara uyum sağlamanız kolaylaşabilir.
- Yeni bir çevre edinerek farklı insanlarla tanışabilirsiniz. Yeni arkadaşlıklar, bulunduğunuz ortama alışma sürecinizi hızlandırabilir.
- Gönüllü işlerde çalışabilirsiniz. İnsanlara, hayvanlara ya da doğaya olan sevginizi onlar için faydalı bir eyleme dönüştürebilir ve topluma olan katkınız sayesinde izolasyon hissinden kurtulabilirsiniz.
Kendi başınıza uygulayabileceğiniz yöntemlerin yeterli gelmediği durumda bir uzmana danışabilirsiniz. Bu süreçte yardım almak isterseniz Heltia uygulamasını indirerek online psikolojik destek alabilir, uzman danışmanlarla iletişime geçebilirsiniz.
Bu yazımızı beğendiyseniz, “İlişkilerde Kişisel Alan Oluşturmak Neden Önemlidir?” ve “Güven Duygusu Nedir, Nasıl Kazanılır?” içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
