Günümüzde nitelikli ve eğitimli çalışan sayısındaki artışla birlikte çalışma hayatındaki rekabet de hızla artış gösteriyor. Bu yoğun rekabet ortamında fark yaratabilmek ve ön plana çıkabilmek için de çeşitli faktörlere ihtiyaç duyulabilir.
Bu doğrultuda bireylerin çalışma yaşamlarında kendilerine bir yol haritası çizme ihtiyacıyla kariyer planı konsepti doğmuştur. Bu yazıda iş planı nedir, kariyer planı nasıl yapılır gibi sorulara yanıt vereceğiz. Aynı zamanda bu süreci geliştirmenize yardımcı olmak adına kariyer planı örnekleri vereceğiz.
Kariyer Planlama Nedir?
Kariyer planı; bireylerin becerilerini, ilgi alanlarını, kariyer hedeflerini belirledikleri ve bunlara ulaşmak için izledikleri stratejilerin bütünüdür. Bu stratejiler, özellikle iş hayatındaki fırsatları değerlendirmeye ve etkili kararlar almaya yardımcı olan araçlardır.
Kariyer planlaması, bireyin:
- Sahip olduğu/olmak istediği meslek,
- Aldığı eğitimler,
- İlgi alanları,
- Edindiği tecrübeler ve bilgiler ışığında oluşturulur. Yani aslında her birey için farklılık gösteren, kişiye özel hazırlanan bir yol haritası olarak düşünülebilir.
Çalışma hayatında fark yaratabilmek, sürekli olarak kendini geliştirmeye bağlıdır. Örneğin pazarlama alanında çalışan bir kişi, dijital pazarlama ve analiz takibindeki son gelişmelerden haberdar olmalıdır. Böylelikle hızla gelişen teknoloji dünyasına ayak uydurarak güncel olarak yaptığı işe yenilikler katabilir. Ayrıca yeni soft skill’ler edinerek de kendisini geliştirebilir.
Şimdi gelelim, iş planı örnekleri oluşturmanın potansiyel faydalarına:
İş Planı Yapmak Neden Gereklidir?
Doğru kariyer planlaması yapmak hem çalışanların hem şirketlerin verimliliğini artırıcı bir etkiye sahiptir. Çalışanların başarılı ve azimli olmaları, şirketleri başarıya götürebilecek önemli bir etkendir.
Kariyer planlamasının sağladığı faydaları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Bireylere kendilerine en uygun işi ve pozisyonu belirleyebilme imkânı verir. Bu sayede daha mutlu bir çalışma hayatına ve yapılan işlerden doyum almaya olanak sağlar.
- Bireylerin karşılarına çıkan iş fırsatlarını en iyi şekilde değerlendirebilmelerine yardımcı olur.
- Çalışanların işyerinde potansiyellerini verimli şekilde kullanabilmelerine yardımcı olur.
- Gerekli zamanlarda bireyin inisiyatif kullanarak doğru kararlar verebilmesini sağlar.
- Bireylerin kişisel gelişimlerine katkı sağlar.
- Çalışanların yaptığı işe ve çalıştığı pozisyona olan bağlılığını artırır.
- İş hayatında bireylerin memnuniyeti için gerekli motivasyonu sağlar.
Kariyer Planı Nasıl Yapılır?
İş hayatına atılan veya yıllardır çalışma hayatı içerisinde olan bireyler için iyi bir kariyer planı oluşturmak, kariyer gelişimlerine fayda sağlayabilir. Bu planlamalar doğru şekilde yapıldığında bireylerin uzun veya kısa vadedeki hedeflerini belirleyebilmelerine ve bunları gerçekleştirebilmelerine yardımcı olur.
Keyifli ve başarılı bir kariyer hayaline ulaşmak için kariyer planlamanızda uygulayabileceğiniz bazı adımları şu şekilde listeleyebiliriz:
1. Kendini Tanıma
Kariyer planlamasının ilk ve en önemli adımı bireyin kendisini tanıyabilmesidir.
Bir kariyer planı örneği oluşturmadan önce, kendinize çeşitli sorular sormayı deneyebilirsiniz:
- Nasıl işlerden zevk alıyorum?
- Kariyerimde nereye ulaşmak istiyorum?
- Sahip olduğum vizyon nedir?
- Ne tarz bir çalışma ortamında kendimi konforlu hissedebilirim?
- Kişisel özelliklerim nelerdir?
- Sahip olduğum yetenekler nelerdir? Bu yetenekler hayalini kurduğum kariyerde bana yardımcı olabilir mi?
- Güçlü ve zayıf yönlerim nelerdir?
Farklı alanlara dair çeşitli soruları kendinize yönelterek hangilerinde kendinizi geliştirmeniz gerektiğinin farkına varabilirsiniz. Böylece kariyer planınızı oluştururken daha doğru ve bilinçli adımlar atabilirsiniz. Bunların yanı sıra kendinizi tanımak için bazı etkinlikler de yapabilirsiniz:
- Bireysel terapiye veya grup terapilerine başvurabilirsiniz. Bu süreçte alanında uzman bir kişiden profesyonel bir destek almak daha hızlı ilerlemenize yardımcı olabilir.
- Bilimsel geçerliliği olan çevrim içi kariyer testlerine katılabilirsiniz.
- Kişisel SWOT analizinizi yapabilirsiniz. Bu sayede güçlü veya zayıf yönlerinizi, dış çevrenin size sağlayabileceği fırsatları ve oluşabilecek tehditleri sorgulayabilirsiniz.
2. Hedef Belirleme
Kariyer planlamasında bir hedefe sahip olmak ve o hedef için çabalamak, süreç boyunca sizi motive edecek önemli bir unsurdur. Kendiniz için oluşturacağınız kısa ve uzun vadeli hedefleri önceden belirlemek faydalı olacaktır. Belirlediğiniz hedefler sayesinde kariyerinizde hangi noktalara ulaşmak istediğinizi ve buralara nasıl varabileceğinizi netleştirebilirsiniz. Bu sayede gerekli stratejileri kolaylıkla takip edebilirsiniz.
Kariyer hedefi örnekleri arasında şöyle bir örnek sayabiliriz: Satış departmanında çalışan bir birey, satış asistanlığından başlayarak beş yıl içerisinde satış yöneticiliğine yükselmeyi hedefleyebilir. Bu gerçekçilik ve ilerleme isteği açısından iyi bir hedef rotası olabilir.
3. Araştırma Yapma
Potansiyelinizi öğrendikten ve hedeflerinizi belirledikten sonra sektörel alanda araştırmalara başlayabilirsiniz.
Araştırmalarınız sırasında size yardımcı olabilecek bazı soruları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Bu sektörün çalışma koşulları nelerdir?
- Bu sektörün/şirketin/pozisyonun potansiyeli nedir? Bu işin bir geleceği var mıdır?
- İlerleyen süreçte bu sektör/şirket bana ne gibi fırsatlar sunabilir?
- Bu pozisyon için hangi beceriler gerekli ve bu alanda ilerleyebilmek için hangi eğitimleri/sertifikaları edinmeliyim?
Bu soruları yanıtlarken de objektif ve gerçekçi olmaya özen göstermek, araştırma sonucunda ortaya çıkacak gerekliliklerin tamamlanabileceğine emin olmak önemlidir.
4. Beceri Geliştirme
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, kariyer hedeflerinize ulaşmak için bazı yeterliliklere sahip olmak gerekebilir. Araştırma yaparken kendinizi geliştirmeniz gerektiğini düşündüğünüz alanlarla ilgili eğitimler alabilirsiniz. Bu sayede kendinize de yatırım yapabilirsiniz.
Sürekli bir öğrenme ve gelişim içerisinde bulunmak, kariyerinizde ilerlemenin anahtarıdır. Örneğin bir aşçının sadece kendi ülkesinin mutfağına değil, diğer ülkelerin mutfaklarına da hâkim olup yetkinlik kazanması onu öne geçirebilecek bir faktör olabilir.
“İş Hayatında Kendini Geliştirme Yolları” adlı yazımıza göz atarak bu konuda daha fazla bilgi alabilirsiniz. Ayrıca Heltia Blog’daki Kişisel Gelişim kategorisini de inceleyebilirsiniz.
5. Öz Geçmiş Hazırlama
Profesyonel iş hayatında kendinizi tanıtabilmeniz için en önemli araçlardan biri, öz geçmişinizdir ve onu her zaman güncel tutmaya özen göstermek gerekir. Öz geçmişin hazır bulunması ulaşılabilir olmaya ve size sunulabilecek fırsatları değerlendirebilmenize imkân yaratır. Bu nedenle öz geçmiş, kariyer planlaması sürecinde önemli bir yere sahiptir.
Örneğin bir sosyal medya uzmanının iş deneyimleriyle ilgili hazırlayacağı dinamik bir portfolyo yeni işlerin kapısı açabilir. Bunun için internet üzerinden çeşitli öz geçmiş örneklerini inceleyebilir, böylece kendiniz için en uygun öz geçmişi hazırlayabilirsiniz.
6. Profesyonel Ağ Oluşturma
İş dünyasındaki diğer insanlarla iletişim hâlinde olmak kariyer planlamanızda size birçok konuda yardımcı olabilir. Bu oluşturduğunuz ağ sayesinde istediğiniz alanla ilgili konferanslara ve seminerlere katılabilir, gelişiminize katkıda bulunabilirsiniz. Geniş bir profesyonel ağa sahip olmak, iş fırsatlarını takip edebilme ve işinde başarılı bireylerden destek alabilme imkânı sunar.
Özellikle insanlarla iç içe olan mesleklerde iletişim ön plana çıkan bir faktördür. Psikologlar, halkla ilişkiler uzmanları veya satış pazarlama alanında çalışanlar için iyi bir çevre edinmek kariyer imkânları açısından fayda sağlayacaktır.
7. Aksiyon Planı Hazırlama
Kariyer planınızı hazırladıktan sonra bu hedeflerinizi gerçeğe dönüştürmek için atmanız gereken somut adımlar için harekete geçebilirsiniz.
Mesela hangi şirketlerde hangi pozisyonlara başvurmak sizin için en uygun olabilir diye düşünüp bu doğrultuda başvurular yapabilirsiniz. Böylelike işe alım sürecini başlatabilir, gerekli ayarlamaları yapabilirsiniz.
8. İlerleme Takibi Yapma
Kariyer planlaması yaparken atacağınız her adım için kendinize bazı tarihler belirleyebilirsiniz. Bu sayede:
- Zaman içerisinde bir çizelge üzerinden ilerlemenizi takip edebilirsiniz.
- Eksik gördüğünüz yerleri fark edebilir ve gerekli durumlarda planınızda değişiklikler yapabilirsiniz.
- Örneğin, size uygun olmadığını düşündüğünüz yerdeyseniz bunu görerek hareket etmek size yeni bir iş bulmak için zaman kazandırabilir.
Kariyer Planlaması Sürecinde Yapılan Hatalar
Kariyer planınızı uygularken bir şeylerin doğru gitmediğini düşünüyorsanız bazı adımlarda düzenleme yapmak faydalı olabilir. Bu gibi durumlarda farklı iş planı örneklerini veya kariyer planı örneklerini incelemek yardımcı olabilir.
Kariyer hedeflerini belirlerken bireylerin karşılaşabilecekleri bazı durumları şu şekilde listeleyebiliriz:
- Kendinizi tanıma aşamasında dış faktörlerin etkisiyle bir yön belirlemiş olabilirsiniz. Bu gibi durumlarda kariyer planınızı gözden geçirmek, gerekli yerlerde güncellemeler yapmak size yardımcı olabilir.
- Hedeflerinizi net bir şekilde çizememiş olabilirsiniz. Farklı kariyer hedefi örneklerini inceleyerek kendi hedefleriniz üzerinde tekrar planlama yapmayı düşünebilirsiniz.
- Sektörünüz veya çalıştığınız pozisyon için henüz yeterli donanımı edinememiş olabilirsiniz. Kendinizi geliştirebilmek adına ihtiyaç duyduğunuz eğitimleri almaya ve seminerlere katılmaya ağırlık verebilirsiniz.
- Kariyer planınızı harekete geçirdiğinizde karşınıza çıkabilecek engelleri sürecin bir parçası olarak görmek, bu zorlukları kolayca atlatmak için size gerekli motivasyonu sağlayabilir.
- Başarısızlık korkusuyla yeniliklere ve değişimlere kendinizi açamamış olabilirsiniz. Çalışma hayatında birçok insanın hissedebileceği bu korkulardan kurtulmak için profesyonel bir destek almayı tercih edebilirsiniz.
İyi bir kariyer planına sahip, bilinçli ve farkındalık sahibi çalışanlar, hem kendi mental iyi oluşlarını geliştirmede hem de şirketlerin verimliliğini artırmada etkili bir rol oynar. Siz de Heltia ile alacağınız uzman desteğiyle kısa süre içerisinde bu alanda gelişebilir, online terapi yardımıyla ruh sağlığınızı iyileştirme sürecine başlayabilirsiniz.
Bu yazımızı beğendiyseniz “İş Hayatında Yapılan Beslenme Hataları” ve “Black Swan ve Jung Arketipleri (Black Swan Film İncelemesi)” yazılarımıza da göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
