Çalışanların psikolojik güvenliğinin sağlanması, hem bireysel iyi oluşlarını geliştirmekte hem de performans artışında en önemli etkenlerden biri. Takım veya ekip arkadaşlarıyla iletişimleri, liderlerinin sergilediği tutum, ortam içerisindeki eşitlikçi politikalar gibi birçok etmen de bu psikolojik güvenlik hissini etkileyebiliyor.
Bu yazımızda iş hayatında psikolojik güvenlik nedir, neden önemlidir ve psikolojik güvenliği sağlamak için neler yapılabilir gibi önemli soruları cevapladık. Keyifli okumalar dileriz.
Psikolojik Güvenlik Nedir?
Psikolojik güvenlik; bireyin soruları, hataları veya düşünceleri konusunda yargılanmayacağını bildiği bir ortamda sağlanır. Çünkü hata yapma, yargılanma, cezalandırılma gibi çekinceleri olmayan birey bulunduğu ortama daha rahat güvenebilir, kendisini daha rahat ifade edebilir.
Harvard Business School profesörü Amy Edmondson tarafından ilk defa 1999 yılında ortaya atılan bu terim, daha çok takım özelinde kullanılıyor. Yani aslında bir ekibin üyelerinin, o ekip içerisinde risk alabileceklerine karşı duydukları güveni tanımlıyor.
Psikolojik Güvenlik Neden Önemli?
Amy Edmondson’ın orijinal araştırması, şirket içerisinde yüksek motivasyon sağlamak için en önemli adımlardan birinin psikolojik güvenlik olduğunu ortaya koyuyor.
Çünkü uzmanlara göre psikolojik güvenliği sağlanan bir ortamda:
- Çalışanlar katkılarının bir önemi olduğunu hisseder, iş tatmini ve motivasyon artar.
- Grup içerisindeki aidiyet duygusu gelişir.
- Çalışanlar kuruma ve yöneticilerine karşı daha fazla güven duyar, desteklendiklerini daha çok hisseder.
- Katılım artar, yaratıcılık duygusu gelişir, fikir üretme süreci hızlanır.
- Farklı fikirler ve perspektifler duyulur, problem çözümü yapmak kolaylaşır.
- Çalışanların mental sağlığı bireysel açıdan da desteklenmiş olur.
Kısacası herkesin fikrini kolayca dile getirebileceğini hissettiği bir ortam yaratmak, hem kurum kültürünü geliştirmek hem de çalışanlar için daha güvenli bir alan oluşturmak için oldukça önemli.
Şimdi gelin, kurumların ve yöneticilerin bu konuda yapabileceklerini keşfedelim 👇🏻
İşyerinde Psikolojik Güvenliği Geliştirme Yolları
Psikolojik güvenliğin önemi bu kadar fazla olmasına rağmen maalesef günümüz iş dünyasında gerektiği kadar önemsenmeyebiliyor. Hatta Gallup’un 2019 yılında yürüttüğü bir ankete göre, ABD’deki çalışanların sadece %30’u fikirlerinin dinlendiğini ve önemsendiğini hissediyor.
Bu durumu geliştirmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
1. Geribildirim Alın ve Benimseyin
Güvensizlik hissedilen alanları ve durumları tespit edebilmek, bunların üstesinden gelebilmekte ilk adım. Bunun için de çalışanlardan feedback almak oldukça faydalı. Örneğin düzenli anketler düzenleyebilir, rahatsızlık veya çekince noktalarını belirleyerek bu durumları geliştirmek için belli adımlar atabilirsiniz.
Buradaki en önemli noktalardan biri de alınan geribildirimlerin önemsenmesi ve uygulanması. Gallup verilerine göre anket sonuçları, herhangi bir aksiyon almamak, hiç anket göndermemekten daha kötü sonuçlar verebiliyor. Çünkü çalışanlar fikirlerini belirttiğinde bunların önemsendiğini, dikkate alındığını görebilmek istiyor.
2. Liderlerin Rolünü Küçümsemeyin
Lider olarak:
- Zayıflıklarınızı göstermekten çekinmeyin. Gerektiğinde hata yaptığınızı, kusurlarınız ve eksikleriniz olabildiğini kabullenin, özür dileyin.
- Açık iletişim kurmayı ve şeffaf bir kurum kültürü oluşturmayı önceliklendirin. Karar alma süreçlerinizi, başarısızlıklarınızı paylaşın.
- Yargılayan bir tavır takınmayın. Herkesi farklı fikirlerini beyan etmeye, sorular sormaya teşvik edin.
- Problemlere ve zorluklara gerçekçi beklentiler ile yaklaşın.
- Düşünerek alınmış, mantıklı riskleri kutlayın.
- Hatalardan ders çıkarılan bir sistem oluşturun.
- Emin olmadığınız konularda çalışanlarınıza danışabiliyor, feedback alabiliyor olun.
Böylelikle daha iyi bir yönetici olabilir, takım içerisindeki gereksiz çekinceleri yıkabilir ve daha kabullenici bir ortam oluşturabilirsiniz.
3. Ekip Ruhunu Güçlendirin
Birlikte çalışan bireylerin birbirine alışması, grup içerisindeki ve ikili ilişkilerini geliştirmesi bu ortamda hissedecekleri rahatlığı artıran bir etmen. Bunun için de ekip ruhunu ve takım çalışmasını güçlendirmek önemli bir faktör.
Ekip ruhu güçlü olan bir takım:
- Farklı bakış açılarını daha rahat değerlendirir, fikir alışverişi yapabilir.
- Hatalardan ders çıkarmak, sonraki denemede kendilerini geliştirmek için yöntemler geliştirebilir.
- Problemlere çözüm odaklı yaklaşmakta daha sistematik ilerleyebilir.
- Birbirlerinin eksik kaldığı yerleri yargılamadan tamamlayabilir ve destekleyebilir.
Yani ekip ruhunu güçlendirici adımlar atarak çalışanları katılıma daha kolay teşvik edebilir, herkesin eşit fırsatlara sahip olduğunu hissettiğinden daha rahat emin olabilirsiniz. Bunun için de “İşyerinde Ekip Çalışmasını Güçlendirmek İçin 8 İpucu”adlı blog yazımıza göz atabilirsiniz.
4. İşyerinde Eşitliği Öne Çıkarın
Catalyst ve Edelman tarafından pandemi döneminde yürütülen bir araştırmanın verileri şu şekilde:
- Kadın çalışanların neredeyse yarısı toplantılarda söz almakta ve fikirlerini beyan etmekte zorluk çekiyor.
- Videolu toplantılarda görmezden gelindiğini ve/veya önemsenmediğini düşünen kadın çalışanların oranı ise %20’den fazla.
Buna karşın, Boston Consulting Group’a göre psikolojik güvenliği sağlamak:
- Kadın çalışanlarda 4 kat,
- Fiziksel bir engeli olan çalışanlarda 5 kat,
- LGBTQIA+ çalışanlarda 6 kat,
- Farklı etnik kimliklerdeki çalışanlarda 4 kat daha fazla kurum bağlılığı oluşturabiliyor.
Bu araştırmalar şunu kanıtlar nitelikte: Sistematik olarak bastırılan azınlık kimliklerin psikolojik güvenliğini sağlayabilmek, aslında sadece fırsat eşitliğine sahip bir kurum kültürü yaratmak ile mümkün. Adil şartlar ile kimliğe bağlı ayrımcılık, mobbing gibi durumların yaşanmasının önüne geçilebiliyor.
Eşitlikçi bir kurum kültürü oluşturmak, çalışanlara tam anlamıyla destek olmak hakkında detaylı bilgi almak için “İşyerinde Çeşitlilik, Eşitlik ve Kapsayıcılık” adlı blog yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Ayrıca Heltia ile iletişime geçerek çalışanlarınıza bütünsel dijital sağlık hizmeti sunabilirsiniz. Online terapist, diyetisyen ve fizyoterapist görüşmeleri ile fiziksel ve mental sağlıklarını destekleyebilir, iyi oluşlarını önemsediğinizi hissettirerek kurum içi psikolojik güvenliği de güçlendirebilirsiniz.
Bu yazıyı beğendiyseniz “Çalışanlara Sunabileceğiniz En İyi Yan Haklar” ve “Ön Saf ve Servis Çalışanlarının Mental Sağlığını Desteklemek” adlı yazılarımıza da göz atabilirsiniz.
Kaynaklar:
“Psychological Safety and Learning Behavior in Work Teams”. Amy Edmondson. Administrative Science Quarterly, vol.44 no.2. Jun. 1999.
“Want to Change Your Culture? Listen to Your Best People”. Nate Dvorak & Ryan Pendell. Gallup, 2019.