Evcil hayvan sahiplenmek çoğu kişi için mental sağlıklarına yardımcı olabilen, rutin ve yaşama düzenlerini geliştirebilen bir süreç. Ancak bu durum bazen sahiplenme öncesinde bireylerde korku, kaygı hatta pişmanlık gibi duygular da oluşturabilir.
“Evcil hayvan sahiplenme anksiyetesi” ya da İngilizce “pet adoption anxiety’ ve ‘puppy blues” olarak tanımlanan bu his, bireysel olarak ya da destek alınarak çözümlenmezse hem sahiplenen kişi hem de sahiplenilen evcil hayvan için zorlayıcı bir süreç yaratabilir.
Bu yazıda bu kaygı türünü detaylıca açıkladık, nasıl ortaya çıkabileceğini örneklendirdik ve buna karşı neler yapabileceğinizi tarif ettik. Siz ve yeni patili dostunuz için en sağlıklı yolu oluşturmanız dileğiyle 🐾
Evcil Hayvan Sahiplenme Anksiyetesi (Pet Adoption Anxiety) Nedir?
Evcil hayvan sahiplenme anksiyetesi, bir hayvan sahiplenmeden önce veya sahiplenme sürecinde ortaya çıkan yoğun endişe ve kaygı durumu olarak tanımlanabilir. Bu durum, yeni bir aile üyesi kazanma sürecinde yaşanan doğal bir tepki olmakla birlikte, bazı kişilerde günlük yaşamı ve karar verme sürecini olumsuz etkileyebilecek boyutlara ulaşabilir.
Hayvan Sahiplenme Kaygısı Sebepleri Neler Olabilir?
Evcil hayvan sahiplenme kaygısının başlıca sebepleri aşağıdaki gibi örneklendirilebilir:
- Rutin değişimine karşı çekinceler,
- Karşılıklı adaptasyon sürecinin gözde büyümesi,
- Yeni bir sorumluluğun getirdiği belirsizlik,
- Bakım ve masrafların altından kalkamama korkusu, özellikle de maddi kaygılar,
- Var olan anksiyete bozukluğu gibi durumların tetiklenmesi.
(Kaygı ve anksiyete hakkında daha fazla yazıya Heltia Blog'daki Kaygı kategorisi üzerinden de ulaşabilirsiniz.)
Bu Duruma Karşı Neler Yapabilirsiniz?
Eğer evcil hayvan evlat edinme gerginliği ile mücadele ediyorsanız, aşağıdaki önerileri takip edebilirsiniz:
1. Hislerinizin Normal Olduğunu Kabul Edin
Özellikle de ilk kez böyle bir durumda kalıyorsanız bir evcil hayvan sahiplenmek oldukça gerici bir süreç olabilir. Sonuçta hayatınız, alışkanlıklarınız bu durumdan belirgin bir şekilde etkilenir.
Ancak şunu da aklınızdan çıkarmamalısınız ki bu gibi duygular, yeni bir aile üyesi kazanmanın doğal bir parçası. Bu nedenle kendinize ve duygularınıza karşı nazik olun, bu süreci aceleye getirmeye gerek olmadığını kendinize hatırlatın.
2. Durumunuzu Etraflıca Tartın
Göç etmek, evcil hayvan sahiplenmek, çocuk sahibi olmak gibi büyük hayat değişiklikleri etraflıca düşünmeyi gerektirir. Bu konu özelinde düşünecek olursak, maalesef yardıma ihtiyaç duyan birçok hayvan var. Ancak yeni evlerinde ihtiyaçları karşılanamayacaksa, sahiplerinin hayatı olumsuz etkilenecekse bu sürecin yeniden tartılması faydalı olabilir.
Örneğin eğer:
- Evlat edineceğiniz evcil hayvana yeterince iyi bakım veremeyeceğinizden korkuyorsanız,
- Onun ihtiyaçlarını karşılamak için elinizden geleni yapacağınızdan emin değilseniz,
- Yeni patili dostunuzun ihtiyaçlarını (özellikle de sağlıkla alakalı ihtiyaçlarını) gerektiğinde öne koyamayacaksanız,
- Maddi ve manevi olarak böyle bir kaynağa sahip değilseniz,
- Başka bir hayatın sorumluluğunu almanıza engel olabilecek boyutta bir anksiyete bozukluğu ile mücadele ediyorsanız, belki de hayvan evlat edinmek şu an için uygun bir fikir olmayabilir.
Yine de şunu özellikle belirtmek isteriz: Hayvanlara yardım etmenin tek yolu sahiplenmek değil! Muhtaç hayvanlara yardım etmek istiyorsanız geçici yuva olmak, ilgili kurumlara destek olmak ve bağışta bulunmak, barınak gönüllüsü olmak gibi başka seçenekleri de göz önünde bulundurabilirsiniz.
3. "Üçler Kuralı"nı Hatırlayın
Alışma sürecini, hayvanın eve nasıl adapte olacağını düşünmek genellikle gerici olabilir. Ancak yeni evcil hayvanınızın yeni ortama alışması için "3-3-3 kuralı" olarak bilinen bir genellemeyi aklınızda tutabilirsiniz:
- İlk 3 gün uyum sağlama sürecidir. Evcil hayvanınız stresli ve korkmuş olabilir, etrafı keşfetmeye çekinebilir, saklanabilir ve yemek yemeyi reddedebilir. Özellikle de ilk defa ev ortamına giren hayvanlarda bu durum daha fazla gözlemlenebilir.
- İlk 3 hafta rutinleri öğrenme sürecidir. Yeni çevresine ve rutinine alışmaya başlayan hayvan, ev içerisinde ve sizle zaman geçirirken daha rahat hissedebilir. Bu süreçte kişilik özellikleri daha fazla belirginleşebilir, yaşadıklarıyla bağlantılı olarak geliştirebildiği bazı davranış bozuklukları da ortaya çıkabilir. Bu davranış bozukluklarını rutinlere sadık kalarak ve eğitimle düzeltebilirsiniz.
- İlk 3 ay ise tam olarak yerleşme sürecidir. Ortamına ve yeni ailesine güvenen hayvan, artık rutinleri de anlayabilir. Derin bağlar kurmaya ve size güvenmeye çoğunlukla hazırdır.
Bu konuda daha fazla bilgi için bu sayfaya göz atabilirsiniz.
Ayrıca tabii ki her hayvanın kişiliği, davranışları ve uyum süreci birbirinden farklı gelişebilir. Ancak genel olarak bu kural, evcil hayvanınızın adaptasyon sürecini anlamanıza ve daha gerçekçi beklentiler geliştirmenize yardımcı olabilir.
4. Sakinleşme Teknikleri Uygulayın
Yaklaştığını bildiğiniz büyük bir hayat değişikliği, ruminasyon gibi tekrarlı ve aşırı düşünme süreçlerine yol açarak zihni meşgul edebilir. Bu da özellikle gerginlik yaratabilir, evcil hayvan sahiplenme öncesi bireyin yaşantısını ve iyi oluşunu olumsuz etkileyebilir.
- Derin nefes egzersizleri,
- Meditasyon ve yoga,
- Günlük tutmak,
- Mindfulness (bilinçli farkındalık) teknikleri gibi yöntemler, sahiplenme sürecindeki kaygılarınızı yönetmenize yardımcı olabilir.
Ayrıca düzenli egzersiz yapmak ve yeterli uyku almak da doğal olarak stres seviyenizi düşürmeye ve zihninizi rahatlatmaya katkı sağlayabilir.
5. Profesyonel Destek Almayı Düşünün
Bazen ‘pet adoption anxiety’ denen bu durum, var olan psikolojik zorlukların bir uzantısı olarak ortaya çıkabilir. Eğer kaygılarınız günlük yaşamınızı etkilemeye başladıysa bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşmek bu süreci daha sağlıklı yürütmenize, kaygının arkasındaki sebepleri keşfetmenize ve iyileşme yolculuğuna başlamanıza yardımcı olabilir.
Heltia uygulaması üzerinden alacağınız online terapi ile sahiplenme anksiyetesi dahil her konuda uzman görüşmeleri yapabilir, mental sağlığınız için bir adım atabilirsiniz.
Yeni Dostunuz İçin: Kurtaran Ev!
Evcil hayvan sahiplenmeden önceki bu durumun kontrol altına alınması, hem siz hem de hayvanınızın iyi oluşunu garantilemek için oldukça önemli. Sevgiye ve yuvaya ihtiyacı olan bir cana kucak açmak istiyorsanız Kurtaran Ev’in websitesi üzerinden evlat edinme süreci hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca bağış yapma ve gönüllü geçici yuva süreçlerine de göz atabilir, evcil hayvan sahiplenmeden de destek olma yollarını keşfedebilirsiniz.
Kurtaran Ev ile birlikte başlattığımız kampanya hakkında daha fazla bilgi almak için “Bir Pati Bin Terapi” adlı blog yazımızı okuyabilirsiniz. Ayrıca Kurtaran Ev'in ve Heltia’nın sosyal medya hesapları üzerinden de bizi ve kampanyamızı takip edebilir, sahiplenme ve yardım ilanlarının yayılmasına destek olabilirsiniz.
Bu yazımızı beğendiyseniz “Evcil Hayvan Beslemenin Fiziksel ve Psikolojik Faydaları” ve “Finansal Stresle Başa Çıkmak İçin 8 Tavsiye” adlı yazılarımıza da göz atabilirsiniz.
(Kapak görseli kaynağı: Kurtaran Ev)
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
