Toksik yapı tüm ilişkilerde görülebiliyor. İş toksik ilişkiyi bitirmeye geldiğinde ise bu sağlıksız ilişki türünden özgürleşmek zorlayıcı olabiliyor. Biz de bu yazımızda toksik romantik ilişkilerden kurtulmak için neler yapılabileceğinden bahsetmek istiyoruz.
Toksik ilişki nedir merak ediyorsanız blog'daki yazımızı inceleyebilirsiniz. Sağlıklı ve dengeli ilişkilerin aksine çok daha yaygın olan toksik ilişkilerde çiftlerden biri; fiziksel, duygusal ve psikolojik açıdan oldukça zorlanır. İlişkide toksik olan taraf, yıkıcı bir güçle partnerinin benlik duygusunu kaybetmesine ve kendisini tükenmiş hissetmesine neden olur.
Bu durumda herkes "Toksik ilişki düzelir mi? Toksik ilişki nasıl bitirilir veya toksik ilişki nasıl düzeltilir?" gibi konuları merak ediyor. Gelin, bu soruları biraz daha detaylıca ele alalım:
Toksik İlişkiden Kurtulmak Neden Kolay Değil?
Bu durum aslında toksik ilişkinin paradoksal zorluğundan kaynaklanır. Şöyle ki toksik ilişkilerde güç, ilişki dinamiğini parçalayacak biçimde çiftlerden birini diğeri üzerinde kontrol sahibi yapar. İşte toksik ilişkilerin en zararlı ve en kapsayıcı niteliklerinden biri olan bu durum, basit gibi görünen ayrılığı da oldukça zorlaştırır. Ayrıca romantik ilişkilerde kişilerin zorlayıcı olmasına rağmen ilişki kalıplarına bağlı kalması da ayrı bir etken.
Bunun yanı sıra toksik ilişkilerde manipülatif partner, tehdit ve korkutma ile ilişkinin devamlılığını sağlayabilir. Toksik partnerin sürekli olarak karşısındakini tükettiği bu dengesiz ilişki dinamiği, ortak çocuklar ve finansal bağımlılık gibi sebeplerle de sürdürülebilir. Toksik ilişki nasıl düzelir bilmek isteyen, toksik ilişkiden nasıl kurtulurum diye soran birçok kişi sıklıkla yaşadıkları utanç sebebiyle sessiz kalır. İlişkinin doğası gereği yalnızlaşan taraf, yardım istemekten de çekinir.
Uzun zamandır toksik bir ilişki içinde olan biri için bu ilişkiyi bitirmek, zarar veren ilişkiden kurtulmak imkânsız gibi gelebilir. Kapıdan çıkacak gücü bulamayabilir, hatta sorunun gerçekten kendisinden kaynaklandığını bile düşünebilir. Oysa toksik ilişkilerde görülen ve yaygın olan bu duygu durumu, gaslighting benzeri manipülatif istismarlar sonucunda da ortaya çıkar. Bu sebeple toksik ilişkiden kurtulmak aynı zamanda kurban psikolojisinden çıkarak harekete geçmeyi gerektirir. Bu son derece zor ancak cesur adımı atabilmek için kişinin mutlu olmayı hak ettiğine öncelikle kendisinin inanması lazım.
Şimdi gelelim, toksik ilişki nasıl düzeltilir ve toksik ilişkiden nasıl kurtulunur açıklamaya...
Toksik İlişki Nasıl Bitirilir?
Biraz zor da olsa toksik bir ilişkiyi bitirmek için şu adımları izleyebilirsiniz:
1. Gerçekleri Kabullenin
İçinde sıkışıp kaldığınızı hissettiğiniz toksik ilişkiden kurtulmak için öncelikle gerçeklerle yüzleşmelisiniz. Sorunu çözmeye yönelik olarak atacağınız bu ilk adım, düşünce bazında size oldukça basit gelebilir. Oysa ilişkinizdeki yıkıcı yanları fark ederek yüzleşmek, düşündüğünüzden daha zorlayıcı olabilir.
İnkârdan kabullenmeye giden bu yolda ilişkinizin ve partnerinizin size nasıl hissettirdiğine odaklanmalısınız. İşe, partnerinizin sizde öne çıkardığı duyguları ve karşılanmayan hislerinizi yazarak başlayabilirsiniz.
2. Sizde Bıraktığı İzleri Somutlaştırın
İlişkide kalma nedenlerinizin öz saygınızı yitirmeye değip değmeyeceğini anlamak için de bir liste hazırlayabilirsiniz.
Karar aşamasındayken yalnız yaşamayı göze alamadığınızı hissedebilir, tekrar başlamaktan korkabilirsiniz. Bu durumda gerekçelerinizi kâğıt üstünde görmek hem korkunuzu yenmeye hem gelecek için nelere ihtiyacınız olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir.
3. Çevrenizle Paylaşın
Yaşayacağınızı düşündüğünüz utancı bir kenara bırakarak durumunuzu arkadaşlarınızla veya aile üyelerinizle paylaşmayı deneyebilirsiniz.
Toksik ilişkiden kurtulmak, tüm tedirginliklere rağmen ilk adımı atmak için duygusal güç gerektirir. Bu gücü toplayıp yaşadıklarınızı birileriyle paylaşmak ise cesaretinizi artırabilir. Başlangıçta ilişki dinamiğinizden bahsetmek zorlayıcı olsa da konuştukça rahatladığınızı ve onaylandığınızı hissedebilirsiniz. Üstelik bu aşamada kuracağınız destek ağı sayesinde ayrılık sonrasında yeni hayatınıza adapte olma sürecini de kolaylaştırabilirsiniz.
4. Profesyonel Destek Alın
Her ne kadar güçlü sosyal ağlara sahip olsanız da toksik ilişkiden kurtulmak, profesyonel yardım almayı gerektirebilir.
Ayrılık süreci boyunca bir uzman desteği almak, benlik saygınızı kazanmanıza ve güven duygunuzu onarmanıza yardım edebilir. Bu uzman rehberliği sayesinde toksik ilişkiden kurtulmak ve özgüveni yeniden inşa etmek kolaylaşabilir. Bunun için fiziksel ve mental alanlarda uzman kişilerle görüşebilirsiniz.
5. İletişimi Sürdürmekten Kaçının
İletişimi olabildiğince kesmek ve sağlıklı sınırlar oluşturmak için çaba göstermelisiniz.
İlişkide benmerkezci bir tutum sergileyen partnerler, toksik ilişkiden kurtulma süreci boyunca da kurnazca davranabilirler. İletişimin sürmesi hâlinde bu bağımlı denklemden çıkmaya çalışan taraf, diğer tarafın duygusal şantajlarına maruz kalabilir. Bu nedenle çocukların velayeti gibi ortak sorumluluklar söz konusu değilse karşı tarafla mümkün olduğunca iletişimi keserek sağlıklı sınırlar oluşturmak gerekir.
6. Kendinize Zaman Ayırın
Ayrılık sürecindeyken kendinize zaman ayırarak öz bakımınıza odaklanmanız oldukça önemli.
Bunun için benlik saygısını yeniden kazanmaya yardımcı olacak pratiklerden destek almak gerekir. "Ben" ifade dilini geliştirerek olumlama pratiği yapmak, bu süreçte oldukça etkili. Ayrıca toksik ilişkiden kurtulmaya çalışırken gerçekten zevk alınan şeylere odaklanmak, kişinin yaşam tatminini artırabilir.
7. Kararınıza Sadık Kalın
En az ilişkinin kendisi kadar yorucu olan toksik ilişkiden ayrılma sürecinde, ayrılık kararına sadık kalmak da çok önemli.
Bu durum hâlihazırda kırılgan olan ruh hâlinizi etkilediğinden zaman zaman bağımlı ilişkiye dönme isteği doğurabilir. Kendinizi böyle bir düşünceyle yakaladığınızda öncelikle ayrılık kararını neden ve nasıl aldığınızı hatırlamalısınız. Hayatınızı daha iyi bir hâle getirmenizi sağlayan bu karara sadık kalmak için dostlarınıza ve aile bireylerinize de görevler düşüyor.
Toksik İlişki Sonrası Neler Yapmak Gerekir?
Toksik ilişki sonrasında ilişkinin yıpratıcı dinamiği ve olumsuz mesajları, uzun süre zihinde yer kaplayabilir. Toksisitenin bu etkisi kişiden kişiye değişmekle beraber ilişkinin kendisinden daha uzun sürebilir. Bu açıdan bakıldığında toksik ilişkiden kurtulma süreci, aslında ayrılmayla başlayan bir iyileşme dönemine dönüşüyor diyebiliriz. Toksik ilişki sonrasında tüm bu olumsuz etkilerden kurtulmak için şu noktalara dikkat etmek iyi olabilir:
1. Kendinize Karşı Sabırlı Olun
Toksik ilişkiden kurtulma, kendinize fiziksel ve duygusal olarak daha iyi bakmanızı gerektiren bir süreci de beraberinde getirir. Bu nedenle zihninizi yeniden kurguladığınız bu dönemde aceleci davranmak yerine kendinize karşı daha sabırlı olmayı deneyebilirsiniz. Böylece kendinize alan açarak zaman tanıdığınızda toksik ilişki yükünün düşünce ve davranışlarınızdaki etkisini azaltabilirsiniz.
2. İç Sesinize Dikkat Edin
Toksik ilişkiden kurtulmak için çaba gösterirken zaman zaman kendinize karşı alıştığınız zorbalığı sürdürdüğünüzü fark edebilirsiniz. İç sesinizin kim gibi konuştuğuna dikkat ettiğinizde kendinizi yargılamak yerine daha yapıcı olmayı seçebilirsiniz. Olumlu düşünce kalıplarını benimseyerek öz şefkati geliştirmek için daha yumuşak bir yaklaşımı benimseyebilirsiniz.
3. Suçluluk Duymayın
Toksik ilişkiden kurtulmak ancak içinizde hiçbir şüphe kalmadığında mümkün olabilir. Bu yüzden kendinizi suçlamak ve olanları zihninizde sürekli canlandırmak yerine kararınıza sahip çıkmayı deneyebilirsiniz. Bu ayrılığı duygusal açıdan bir büyüme aracı olarak yorumlayabilir, ilişkilerinizde sağlıklı sınırlar koymak konusunda çalışabilirsiniz.
4. Kendinizle Barışın
Toksik bir ilişki yaşarken yoğun eleştiri ve alaycılığa maruz kalmak, kişinin benlik algısını derinden sarsabilir. Siz de bu ve benzeri manipülasyonlarla bazı yönlerinizi bastırmış ve hatta inkâr etmiş dahi olabilirsiniz. Şimdi kişiliğinizin görmezden gelinen önemli kısımlarıyla tekrar bağlantı kurarak toksik ilişkiden kurtulma aşamasında iyileşmenizi hızlandırabilirsiniz.
5. Gücünüzü Keşfedin
Tam bir iyileşmeden bahsedebilmek için, toksik ilişki boyunca dayatılan değersizlik hissinden kurtulmak gerekiyor. Bu yüzden toksik ilişkiden kurtulma söz konusu olduğunda uzmanlar özellikle öz değer üzerinde çalışıyor. Siz de kendi yetkinliğinize tanık olmanızı sağlayacak aktivitelerde bulunarak kendinizi zayıf ve yetersiz görmenin önüne geçebilirsiniz.
6. Hayatınızda Pozitif İnsanlara Yer Açın
Toksik ilişkiden kurtulmak, öncelikli olarak öz güveninizi artırarak ruh hâlinizi yükseltmeyi gerektirir. Bu amaçla hayatınızda refahınızı önemseyen kişilere daha fazla yer vererek duygu durumunuzu olumlu yönde etkileyebilirsiniz. Arkadaşlarınızla plan yapmak, aile üyelerinizle daha fazla zaman geçirmek gibi aktivitelerle yaşamın parlak ve neşeli kısımlarını görmeye çalışabilirsiniz.
7. Geçmişe Bağlanmayın
Öncelikle kimsenin mükemmel olmadığını ve ayrılıkların hayatın bir gerçeği olduğunu kabul etmeniz gerekiyor. Bu kabulle kişisel refahınıza hizmet etmeyen bir ilişkiyi sonlandırdığınızı gönül rahatlığıyla kabul edebilirsiniz. Artık geriye bakmak zorunda olmadığınıza göre yapmanız gereken tek şey, temassızlık kuralını uygulamak. Toksik ilişkiden kurtulmayı sağlayan bu yegâne kurala göre söz konusu kişiyle her türlü iletişimi sonlandırmaya çalışmalısınız.
Toksik İlişki Bitirmek Hakkında Sık Sorulan Sorular
Toksik İlişki Nasıl Düzeltilir, Toksik İlişkiyi Düzeltmek İçin Ne Yapılmalı?
Toksik bir ilişkiyi düzeltmek zorlayıcı olabilir ancak iki tarafın da istekli ve kararlı olması durumunda değişim mümkündür. İlk adım, ilişki içindeki zararlı davranışları açıkça kabul etmektir. Bu süreçte, sağlıklı iletişim kurmak ve karşılıklı saygıyı yeniden inşa etmek önemlidir. Profesyonel bir destek almak, yani çift terapisi ya da danışmanlık, süreci hızlandırabilir ve gerekli duygusal farkındalığı sağlayabilir.
Ancak özellikle belirttiğimiz gibi burada en önemli unsur, iki tarafın da sorumluluk alması ve değişim için çaba göstermesidir. Tek taraflı bir çaba olduğu takdirde ilişkinin yeniden yapılandırılması genellikle mümkün değildir.
Toksik İnsan Düzelir mi?
Toksik bir insanın değişip değişmemesi kişinin bu değişimi istemesine ve kendi davranışlarının farkına varmasına bağlıdır. "Toksik ilişki normale döner mi?" gibi sorular da benzer şekilde cevaplanabilir.
Eğer kişi toksik davranışlarının farkına varır, değişim için gereken çabayı gösterir ve gerektiğinde profesyonel yardım alırsa bu mümkün olabilir. Ancak değişim uzun bir süreçtir ve her zaman başarılı olmayabilir. Bir toksik ilişkinin normale dönmesi de iki tarafın yoğun çabası, sabrı ve isteği ile mümkündür. Ancak her ilişki düzeltilemeyeceği gibi, iki tarafa da zararlı olduğu noktada bazen bitirmek daha sağlıklıdır.
Toksik İlişkiyi Bitirmek İçin Ne Yapmalıyım?
Yukarıda da açıkladığımız üzere, öncelikle ilişki içindeki zararlı etkileri kabul etmek ve kendi iyiliğinizi ön planda tutmak önemlidir. Güvenilir bir destek ağı (aile, arkadaşlar) oluşturarak kararınızı destekleyebilirsiniz. Sınırlar koymak, bu karara sadık kalmak ve gerekirse bir terapistten destek almak süreçte size yardımcı olabilir. İlişkiyi sonlandırdıktan sonra, kendinize zaman ayırarak duygusal iyileşme sürecini desteklemeniz önemlidir.
Toksik bir ilişkiyi bitirdikten sonra değiştiğinizi ve yeni bir başlangıç yaptığınızı kabullenmeniz gerekir. Duygusal dalgalanmaların olağan olduğu bu süreçte hislerinizi anlamakta ve dengenizi kurmakta zorlanabilirsiniz. Bu süreçte yalnız olmadığınızı ve duygusal iyileşmenin tıpkı fiziksel iyileşme gibi zaman alacağını kabul etmeniz hâlinde daha sağlıklı seçimler yapabilirsiniz. Ayrıca bu dönemde kendinizi yargılamadan atacağınız her adımla daha tatmin edici yeni bir hayatın tohumlarını ekebilirsiniz.
Bu noktada Heltia uygulamasından yararlanabilir farklı içerikler ile kendi kaynaklarınızı keşfedebilir ve ihtiyaçlarınıza uygun uzmanlarla eşleşebilirsiniz. Online terapi alarak duygularınızı anlamlandırma ve iyileşme sürecinize hemen başlayabilirsiniz.
Bu makaledeki bilgileri faydalı bulduysanız “Narsisist Kişilik Bozukluğu Olanlara Nasıl Davranılmalı?” ve “Öfke Kontrolüne Yardımcı 9 Yöntem” yazılarımız da ilginizi çekebilir.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
