Flört şiddeti, mevcut veya eski bir partner tarafından uygulanan ya da uygulanmakla tehdit edilen fiziksel şiddet, cinsel şiddet, psikolojik şiddet, dijital şiddet ve ekonomik şiddet olarak tanımlanabilir.
“Yakın ilişki şiddeti”, “partner şiddeti”, “aile içi şiddet” gibi isimlerine de aşina olduğumuz bu durum, romantik ilişki başlamadan hemen önce, bittiğinde ya da sürerken bir partnerin güç kullanarak diğer partner üzerindeki kontrolünü artırmaya çalışması ve kişinin sınırlarını ihlal etmesidir. Burada bahsettiğim sınır ihlali partnere fiziksel olarak zarar vermek kadar bariz olabilirken “kıskanma” duygusu ile karakterize olan davranışlar gibi hemen göze çarpmayan, hatta tutku olarak algılanabilen müdahaleler de olabilir.
Flört Şiddeti Nedir?
Flört şiddeti romantik ilişkilerde yaşanan istismarı ifade eder. Partnerlerin birbirleri üzerinde güç ve kontrol kazanmak istemesiyle sergiledikleri zarar verici davranışların bütünüdür. Bu istekle kişi, karşı tarafa fiziksel, cinsel, sözlü ve duygusal istismar uygulayabilir ve sosyal kısıtlamalarda bulunabilir.
En çok görülen şiddet türlerinden biri olan flört şiddetinde, saldırgan ve mağdur özelliklerini birbirinden ayırmak gerekir. Partnerler genel olarak bu süreç içerisindeyken yaşadıkları olayların bilincinde olmayabilirler ve durumu tam olarak fark edemeyebilirler. Bu sebeple flört şiddeti uzaklaşması zor bir durum hâline de gelebilir.
Flört Şiddeti Türleri Nelerdir?
Partner şiddetinin fiziksel, psikolojik, cinsel, ekonomik ve dijital boyutları olabilir. Flört şiddeti çeşitlerini şöyle açıklayabiliriz:
1. Fiziksel Flört Şiddeti
Fiziksel partner şiddeti, kişinin partnerinin bedenine zarar vermek amacıyla herhangi bir eylemde bulunmasıdır.
- “Dayak” başlığı altında düşünebileceğimiz her türlü eylem,
- Sıkıca kavramak, eşya fırlatmak, ısırmak, partnerin saçını ya da sakalını çekmek,
- Partnerin ihtiyaç duyduğu tedaviyi görmesini engellemek gibi kişinin bedensel bütünlüğünü bozma potansiyeli olan her türlü eylem sayılabilir.
2. Psikolojik Flört Şiddeti
Psikolojik, duygusal partner şiddeti; kişinin partnerin hayatı üzerinde kontrolü sağlamak amacıyla partnerin duygularının ve duygusal ihtiyaçlarının sistematik olarak istismar edilmesi, yaptırım ve tehdit aracı olarak kullanılmasıdır. Partneri:
- Küçümsemek, tehdit etmek, küfür ve hakaret etmek,
- Başkalarının yanında küçük düşürmek,
- Bireysel haklarını ve düşünceleri yok saymak,
- Giyim kuşamına karışmak,
- Ailesi ve arkadaşlarından hem fiziksel hem de duygusal açıdan izole etmeye çalışmak,
- İftira atmak,
- İntihar girişiminde bulunarak ilişkide hakimiyet kurmaya çalışmak psikolojik partner şiddetinin kolayca adlandırılamayan ancak mağdur için en az fiziksel şiddet kadar zarar verici olan örneklerindendir.
3. Cinsel Flört Şiddeti
Partner tarafından uygulanan cinsel şiddet ise kişinin, partnerinin isteği ve onayı olmaksızın partnerin cinsel aktiviteye zorlandığı, zorla onay alındığı ve partnerin cinsel sınırlarının yok sayıldığı davranışlar bütünüdür.
- Partnerin rızası dışında partneri cinsel ilişkiye zorlamak, öpmek, dokunmak,
- Karşılıklı anlaşma olmaksızın doğum kontrol yöntemini kullanmamak veya karşı tarafın doğum kontrol yöntemini kullanmasına izin vermemek,
- Onay almadan partnerin cinsel içerikli görüntülerini çekmek ve bu görüntüleri yaymakla tehdit etmek cinsel partner şiddetinin örnekleri olarak verilebilir.
4. Ekonomik Flört Şiddeti
Ekonomik şiddet, kişinin partnerini kendine finansal boyutta bağımlı hale getirebilmesi ve güç dengesini kendi lehine çevirebilmesi için partnerinin paraya ulaşımını kısıtlayıcı ya da tamamen engelleyici davranışlarda bulunmasıdır.
- Partnerin çalışmasına izin vermemek,
- Gelirine el koymak,
- Meslek edinmesine ya da işinde yükselmesine engel olmak, borçlandırmak (kendi adına partnerine kredi çektirmek, senet imzalatmak),
- İstemediği işte zorla çalıştırmak,
- Yetersiz para vermek birer ekonomik şiddet örneğidir.
5. Dijital Flört Şiddeti
Hayatımızın önemli bir kısmını kapsayan dijital dünyanın ürünlerinden biri olan ve “yeni kuşak şiddet” olarak da adlandırılan dijital şiddette ise partnerin isteği dışında gerçekleştirilen sürekli arama, mesaj gönderme, partneri sürekli mesaj göndermeye zorlama, partnerin sosyal medya hesaplarını kontrol etme ve telefonuna takip uygulamaları indirme gibi eylemler görülür.
6. Takip Etme, Stalking
Partner şiddeti kapsamında ele almak istediğim sonuncu ama bir o kadar önemli olan bir diğer kategori ise muhtemelen hepimizin bildiği stalking, yani ısrarlı takip konusudur.
Birliktelikleri devam eden ya da son bulmuş olan partnerlerden birinin, diğerini kişinin isteği dışında ve tek taraflı olarak fiziksel ya da sosyal mecralar üzerinden sürekli takip etmesi ısrarlı takiptir. Bu şiddet türünde de diğerlerine benzer şekilde kişinin mahremiyet alanı ve sınırları ihlal edilir. Toplum nezdinde masumlaştırılabilecek bu şiddet türü üzerine yapılan araştırmalar ise partnerleri tarafından öldürülen kadınların önemli bir kısmının öncesinde tek taraflı ısrarlı takip mağduru olduğunu; kadın cinayeti vakalarının %76’sında ısrarlı takibin bildirildiğini göstermektedir (Başar & Sakallı, 2021).
Özetle, partnerin rızası dışında gerçekleşen ve partnerin fiziksel veya psikolojik bütünlüğünü tehlikeye atma potansiyeli taşıyan her türlü davranış partner şiddeti olarak değerlendirilebilir. Sözü geçen şiddet türleri, ayrı ayrı görülebilmekle birlikte genellikle iç içe geçmiş şekilde karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca hafiften ağıra, kısa süreliden uzun süreliye seyredebilen bir tür spektrum olarak düşünülmelidir.
Flört Şiddetinin Nedenleri Nelerdir?
Erkekler ve kadınlar için flört şiddetinin nedenleri farklı olabilir. Flört şiddetinin ortaya çıkmasındaki en yaygın ortak sebepler şu şekilde sıralanabilir:
- Bireylerin geçmiş deneyimleri,
- Kişisel özellikler,
- Kendini savunma (meşru müdafaa),
- Kışkırtma,
- Misilleme yapma,
- Sadakatsizlik,
- İlişkiye yönelik tehditler,
- Partnere yeterince bağlı hissedememe,
- Dışlama,
- Kıskançlık,
- Sürekli olarak kendi isteğini dayatma çabası.
Flört Şiddeti Nasıl Anlaşılır?
Flört şiddetine maruz kalan taraf genellikle şiddeti aşık olma durumuyla karıştırabilir. Bu durumda flört şiddetinde görülen davranışlar normal karşılanır. Fiziksel veya cinsel şiddet daha net şekilde görülse de sosyal, dijital ve psikolojik şiddetleri anlayabilmek çoğu zaman zor olabilir. Bu nedenle flört şiddetine karşı uyarıcı işaretler konusunda bilinçli olabilmek çok önemlidir.
Flört şiddetinde görülen yaygın davranış biçimleri şu şekildedir:
- Sürekli olarak şaka malzemesi olmak,
- Utandırılmak,
- Aşağılanmak,
- Sürekli olarak eleştirilmek,
- Şantaj yapılması,
- Çevreye iletişimin kısıtlanması,
- Argo ve küfür içerikli kelimeler kullanılması,
- Sosyal medya hesaplarının kontrol edilmesi,
- Fikirlere saygı duyulmaması,
- Sosyal medyada birlikte fotoğraf paylaşılması için baskı yapılması,
- Terk etmek veya intihar gibi durumlarla tehdit edilmek.
Flört Şiddeti Nelere Sebep Olur?
Flört şiddeti, zihinsel ve duygusal manipülasyon içeren bir şiddet türüdür. Bu duruma maruz kalan bireylerde özgüven eksikliği ve suçluluk hissi baş gösterebilir. Aynı zamanda manipüle edilen partnerin sosyal hayatına ve ilişkilerine de zarar vermeye başlayabilir. Bunlar zamanla depresyon ve anksiyete bozukluğu oluşmasına sebebiyet verebilir.
Flört Şiddetinden Nasıl Korunulur?
Bireylerin flört şiddetinin önüne geçebilmesi, onların hem fiziksel hem duygusal sağlıklarını korumalarına yardımcı olur. Bu konuda yapılabilecekler şu şekilde örneklendirilebilir:
- “Hayır” diyebilmek,
- Bireysel sınırları net şekilde belirlemek,
- İlk buluşmada halka açık alanlar tercih etmek,
- İlk buluşmalarda gidilecek yeri ve buluşulacak kişiyi üçüncü bir şahsa bildirmek,
- Yaşanacak herhangi bir durum için nakit para bulundurmak.
Flört şiddetine maruz kaldığınızı düşünüyor, bunun üstünüzdeki psikolojik etkilerini fark ediyorsanız ruh sağlığı desteği almak da önemli olabilir. Bunun için Heltia uygulaması üzerinden alanında uzman kişilerle eşleşebilir, online terapi ile mental sağlığınızı geliştirmeye hemen başlayabilirsiniz.
Flört Şiddeti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Flört Şiddetiyle Aile İçi Şiddet Arasındaki Fark Nedir?
Flört şiddeti, genellikle yeni tanışan veya evli olmayan partnerler arasında yaşanır. Şiddetin temelleri kıskançlık ve karşı tarafı kontrol etme isteğinden kaynaklanır.
Aile içi şiddet ise romantik ilişkilerden farklı olarak her yaştan aile bireyini etkileyebilir ve daha farklı konulara dayanabilir. Ekonomik baskı, fiziksel şiddet, çocuk istismarı gibi şiddet türlerinin görülebildiği aile içi şiddet durumlarında bireylerin ilişkiden kopmaları daha zor olabilir.
Flört Şiddeti Yaşayan Birine Nasıl Yardım Edebilirim?
Flört şiddeti yaşayan birey ilişki içerisindeyken bu durumu fark edemeyebilir. Bu sebeple, direkt olarak bireyin ilişkisi ve partneriyle ilgili uyarılar yapmak istenmeyen tepkilere neden olabilir. Bunun yerine mağdur bireyi bilinçlendirmek gerekebilir.
- Örneğin flört şiddetine maruz kalan bireye bu konuyla ilgili kitaplar, filmler ya da kaynaklar önerilebilir. Bu sayede kişinin farkındalığı artırılabilir.
- Ona karşı anlayışlı olmak ve sevgi dolu bir dille yaklaşmakta fayda vardır.
- Bireye kendi gücünü hatırlatıp öz güvenini kazanmasına yardımcı olmak eleştirmekten çok daha yapıcı bir çözüm olabilir.
Flört Şiddetinin Uzun Vadeli Etkileri Nelerdir?
Flört şiddetine maruz kalan bireyler alkol, sigara, yeme bozuklukları gibi alışkanlıklar edinebilirler. Öfke patlamaları, özgüven eksikliklikleri gibi psikolojik sebeplerden kaynaklı depresyon, anksiyete bozuklukları gibi durumlar ortaya çıkabilir. Uzun vadeli sağlık etkileri içerisindeyse kronik gastrointestinal ve kardiyovasküler hastalıklar sayılabilir.
Flört Şiddetine Maruz Kaldığımı Düşünüyorum, Nasıl Yardım Alabilirim?
Flört şiddetine maruz kalan bireyler uygulanan şiddetin derecesine göre farklı aksiyonlar alabilirler. Sözlü şiddete uğrayanlar, öncelikli olarak yakın çevresine danışabilir veya bir uzman desteği almayı düşünebilirler. Fiziksel ve cinsel şiddet gibi durumlarda öncelikli olarak polis, jandarma, Mor Çatı, KADES uygulaması ve Alo 183 Sosyal Destek Hattı gibi kurumlardan yardım istenebilir.
Flört Şiddeti Örnekleri Nelerdir?
Flört şiddeti örnekleri şiddetin türüne göre farklılıklar gösterebilir. Fiziksel şiddete örnek olarak eşya fırlatmak, itmek, tokat atmak, tekmelemek, ısırmak, saç veya sakal çekmek, çimdiklemek, yaralayıcı aletler kullanmak verilebilir. Psikolojik şiddet örnekleri alay etmek, bağırmak, iftira atmak, tehdit etmek, küfür etmek, bireyin seçimlerine ve sosyal çevresine karışmak, korkutma amaçlı intihar girişimlerinde bulunmak gibi davranışları içerir.
Günümüz ilişkilerinde en sık görülen şiddet türlerinden biri sosyal medya hesapları üzerinde baskı kurulması yoluyla ortaya çıkan dijital flört şiddetidir. Bu türe örnek olarak sosyal medya şifrelerinin istenmesi, son görülme saatlerinin, paylaşılan fotoğrafların ve arkadaş listelerinin kontrol edilmesi, izinsiz şekilde telefon ve bilgisayar karıştırılması gibi durumlar gösterilebilir.
Bu içeriği faydalı bulduysanız, Klinik Psikolog Hilal Sena Balandı’nın diğer yazıları olan “Flört Şiddeti Ne Kadar Yaygın?” ve “Flört Şiddetine Maruz Kalmak Bireyleri Nasıl Etkiler?” başlıklı makaleleri de inceleyebilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
Kaynaklar:
Başar, D. & Sakallı, N.(2021). Israrlı Takip: Tanımı ve Sosyal Psikolojik Değişkenler ile İlişkileri. Türk Psikoloji Yazıları.
