Tüm duyguların bir işlevi vardır. Her duygu bize bir mesaj iletir. Korku bir tehlike ile karşı karşıya olduğumuz mesajını vererek bizi koruyan en temel duygularımızdan biridir. Kaygı ise belirsiz bir durum karşısında olduğumuzda hissedilir. (Bu konuda daha fazla bilgi almak için Heltia Blog’daki “Korkular ve Fobiler” kategorisindeki yazılarımızı inceleyebilirsiniz.)
Çocuklar da gelişim dönemlerine göre değişen, farklı şekillerde ortaya çıkabilen korkular deneyimleyebilir. Bu duruma karşı ebeveynlerin nasıl yaklaşacağı, çocukların gelişimi için büyük ölçüde önem taşır.
Bu nedenle bu yazımızda çocuklarda korku ve kaygılar ile ilgili bilgilendirme yapmak istedik. Çocuklarına yardımcı olmak isteyen ebeveynlere rehber olması niteliğinde hazırladık. Keyifli okumalar…
Çocuğunuzu En Çok Neler Korkutur?
Çocuklarda korku en yaygın olarak aşağıdaki gibi örneklendirilebilir:
- Çocuklar bazen karanlıktan, yalnız kalmaktan, tek başına tuvalete-banyoya girmekten, yalnız uykuya dalmaktan korkarlar.
- Erken yaşlarda çoğunlukla çocukların ebeveyninden ya da bağ kurduğu kişiden ayrılma anksiyetesi ve terk edilme korkusu yaşayabildiği gözlenir.
- Bazen çocuklar görünmeyen bir takım varlıklardan korkabildikleri gibi gök gürültüsü, böcek gibi daha somut korkular da hissedebilirler.
- Korkunun içeriği yaşla birlikte değişim gösterir. Örneğin 6 yaşındaki çocuğun korkuları ve 3 yaş çocuğun gece korkuları da değişebilir.
- Bazı durumlarda çocuklar zarar görmekten korkarlar.
- Akademik beklentiler önemli hale geldikçe başarısız olmaya dönük kaygılar da ortaya çıkabilir.
Yetişkinler için bir çocuğun korkusunu ve kaygısını anlamak her zaman çok kolay değildir. Çocuğun korkusunu kullandığını düşünerek öfkelenebiliriz. Veya farkında olmadan çocuğun kaygısını pekiştirecek türde bir tavır sergiliyor olabiliriz. Bu noktada anne baba olarak kendi duygu, düşünce ve davranışlarımızı gözden geçirmek gerektiği hatırlanmalıdır.
Hangi Ebeveynlik Tutumları Bu Durum Karşısında İşlevsizdir?
1. Aşırı Korumacılık
Bazı anne babalar çocuklarını koruma içgüdüsüyle çocuğun korku ve kaygı duyacağı durumları önceden önleyerek çocuğu stresli ortamla hiç karşı karşıya bırakmazlar. Bu durumda çocuk, gelişimi süresince çoğunlukla problem yaşamaz, anne babanın da içi rahat eder.
Fakat hayat boyu her durumda anne babalar çocuğun problemini önleyecek güce sahip olamaz. Sonuç olarak çocuk sorunlarla tek başına baş edebileceğine inanmadığı için endişesi yönetemeyeceği kadar büyür.
2. Model Olma
Çocuklar, ebeveynlerinin duygusal tepkilerini model alırlar. Gelişim sürecinde nelerden korkması ve kaçınması gerektiği anne babasının öğretileri yoluyla yerleşir.
Anne babanın korku deneyimlediği herhangi bir durum çocuğu için de korkulacak ya da endişelenmesi gereken bir durum olarak zihninde yer edinir.
3. Mükemmeliyetçilik
Bu ebeveynlik tutumu çoğunlukla çocukta kaygıya yol açar. Çocuğunun hata yapmasını bir felaket olarak gören anne-babaların çocuklarının kaygılı olması kaçınılmazdır. Çünkü çocuklar sürekli anne ve babalarını hayal kırıklığına uğratma endişesi yaşarlar. Herhangi bir hata yaptıklarında ya da bir başarısızlık karşısında da büyük suçluluk hissedebilirler.
Bu konuda daha fazla bilgi almak için “Mükemmeliyetçilik Nedir? Yenmenin Yolları Nelerdir?” yazımıza Heltia Blog üzerinden göz atabilirsiniz.
Şimdi gelelim, çocuklarda korkuyu yenmek için ebeveynlerin atabileceği etkili adımlara:
Çocuklarda Korku Nasıl Yenilir?
- Her şeyden önce çocuğun duygusunu yargılamadan kabul edin. Eleştirilmek çocuğun o duygudan utanmasına yol açar ve ebeveyni olarak sizin onu anlamadığınızı düşünür.
- Aşırı korumacı tavrınızın çocuğunuza fayda sağlamadığını bilin. Karşılaştığı problemlere çözüm üretme becerisine güvenin ve buna izin verin.
- Ebeveyn olarak kendi korkularınızı ve kaygılarınızı fark edin. Siz her ne kadar ona yansıtmadığınızı düşünseniz de çocuğunuz sizin duyduğunuz endişeleri hissedecektir.
- Beklenti oluştururken kendinize ve çocuğunuza esneklik payı bırakın. Hatalarını veya başarısızlıklarını büyük bir yenilgi olarak görmeyin. Mükemmeliyetçi bakış açınızla yaptığınız eleştirel değerlendirmeleriniz çocuğunuza hatasından nasıl bir ders çıkaracağını öğretmez.
- Çocuğunuzla korku ve kaygı duyduğu konular dışında da iletişimde kalın. Bazen çocuklar ebeveyninin ilgisini korktukları bir durumla çektiğini fark ederler ve altta yatan gerçek bir sebep olmadan kaygıyı sürdürmeyi öğrenirler. Deneyimlediği tüm duygulara açık olduğunuzu gösterin.
- Çocuklarda gözlemlenen korku ve kaygıyla baş etme hem çocukla hem de ebeveyn ile çalışmayı gerektiren bir konudur. Bu konuda uzman desteği alırken sürece aktif dahil olmanız en yüksek faydayı görmenizi sağlayacaktır.
Bu yazımızı beğendiyseniz, “Neofobi Nedir, Neden Olur?” ve “Fiziksel ve Duygusal Açlık Nedir, Nasıl Ayırt Edilir?” içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Aynı zamanda da Heltia uygulamasını indirerek online terapi alabilir, ruh sağlığınızı geliştirmek için önemli bir adım atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.