Borderline; bireyin düşünce yapısında, olayları algılayış biçiminde ve sosyal ilişkilerinde sorun yaşamasına neden olan bir kişilik bozukluğu olarak tanımlanabilir. Borderline nedir, Borderline Kişilik Bozukluğu nedir merak ediyorsanız öncelikle bunları tanımladığımız blog yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Borderline bozukluğuna sahip bir birey için uzman desteği almadan yaşamak ya da bu tanıya sahip biriyle aynı hayatı paylaşmak; karanlık bir yolda yalnız başına yürümeye benzer. Burada başınıza ne gelebileceğini kestirmeniz mümkün olmaz. Her iki durumda da zihninizde yankılanan soruların içinde kaybolmak yerine, destek almayı kabul ederek ve psikoterapistler tarafından sunulan tedavileri hayata geçirmeyi deneyerek yolunuzu aydınlatacak ışığı bulabilirsiniz.
Borderline Biri Olarak Yaşamak
Borderline bozukluğuna sahip biri olmak; varoluş amacından uzak, derin bir boşluk duygusu yaşamayı beraberinde getirir. Bu duyguyu Borderline Kişilik Bozukluğu tanısı almış bir bireyin “İçi boş bir insan kabuğuymuşum gibi hissettim.” şeklindeki ifadesiyle daha net anlayabiliyoruz. Borderline Kişilik Bozukluğuna sahip bireylerde sıklıkla şu belirtiler görülür:
- Korku, öfke, suçluluk ve üzüntü gibi duyguları daha uzun süreli ve kontrol edilemez bir seviyede yaşamak.
- Aile üyeleriyle, arkadaşlarla ve partnerle kurulan ilişkilerde onlara bağımlı hissetme ve her an terk edilebileceğini düşünme hâli ve bu nedenle daima tetikte olarak sağlıksız yaklaşımlar sergilemek.
- İstikrarsız bir ruh hâli, daimi boşluk hissi ve benlik imajı sorunlarının yanında fiziksel olarak kendine zarar vermek, intihar teşebbüsünde bulunmak, dürtüsel davranışları uçlarda yaşamak ve bunları kontrol edememek.
- Yoğun öfke duygusu yaşamak ve bu duyguyla başa çıkmakta zorlanmak.
Borderline Kişilik Bozukluğu ve Kariyer
Borderline Kişilik Bozukluğu yaşayan kişilerin kariyerinde başarılı olma ve istikrarı yakalama konusunda endişelenmeleri son derece olağan bir durum.
Borderline tanısına sahip bireylerin iş yaşantısını dengeli bir şekilde yönetebilmesini sağlayacak yöntemleri şöyle sıralayabiliriz:
- Borderline Kişilik Bozukluğu yaşayanlar için en iyi iş diye bir sınırlama mümkün değil. Bunun yerine birey, kendi yeteneklerini, isteklerini göz önünde bulundurarak seçim yapmalı ve bu seçimin içinde kendini iyi hissediyor olmalıdır.
- Birey; kariyer alanını seçerken ve bu işi nerede, nasıl yapacağına dair kararlar alırken kendine vakit ayırabileceği tercihler yapmayı göz ardı etmemeli. Psikoterapi randevularına sadık kalabileceği esnek ya da yarı zamanlı bir çalışma programı oluşturmak son derece faydalı olur. Uyku düzenini bozmaması için gündüz saatlerinde çalışmak daha iyi olabilir.
- Egzersiz, meditasyon gibi beden sağlığını koruyacak aktivitelere veya sanatsal hobilere vakit ayırarak iş yaşantısına ait stres hafifletilebilir.
- Stresli durumlar borderline bireyler için tetikleyici bir etki yaratabilir. İş yaşamında karşı karşıya kalınan stresli anlarda geri çekilmeyi ve duruma uzaktan bakıp sonradan harekete geçmeyi denemek faydalı olur.
Borderline Kişilik Bozukluğu ve Romantik İlişkiler
Yoğun olarak terk edilme korkusu yaşayan ve duygularını kontrol etmekte güçlük çeken bir bireyin sağlıklı ilişkiler kurmada zorlanması son derece olağan. Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireyin romantik ilişkilerinde şunlar görülebilir:
- Birey kendini, içinde bulunmak istemediği ama kontrol edemeyerek tutarsız davranışlar sergilediği bir anda yakalayabilir.
- Yalnız kalma konusunda zorluk yaşayabilir. Gerçek ya da algılanan bir terk edilme durumunda kendisine zarar verme olasılıkları yüksektir.
- Gerçekçi bir nedeni yokken terk edilme korkusuna kapılmak, bir anda partneriyle yakınlık kurmaktan ve ilişkiyi sürdürmekten rahatsız olmak gibi hızlı duygu geçişleri yaşanabilir.
- Romantik ilişkilerde partnerden yoğun bir şekilde ilgi beklerken bir anda ilgiden boğulmak gibi birbirine zıt duygular hissedilebilir.
- Borderline bozukluğuna sahip birey, ilişkinin başında partnerini kusursuz biri olarak görme eğilimi gösterebilir. Bu eğilim, partnerin imajına yönelik katı ve değişime açık olmayan bir bakış açısı geliştirilmesine neden olabilir. Birey, partnerini tanımaya başladıkça zihninde şekillendirdiği imaj zedelenebilir, ilişkiye karşı bakış açısı değişebilir ve duygularını yönetmekte zorlanabilir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Cinsellik İlişkisi
Sınırda Kişilik Bozukluğu, bazı durumlarda cinsel deneyimleri olumsuz yönde etkileyebilir.
- Dürtüsel davranışları uçlarda yaşama eğilimi, bireyin cinsel yaşamı kontrolsüz bir şekilde sürdürme isteği duymasına yol açabilir. Özellikle yoğun bir şekilde üzüntü, korku ve öfke gibi olumsuz duygular içindeyken yalnızca dürtüsel olarak cinsellik yaşama arzusu hissedilebilir. Böyle durumlarda cinsel birlikteliğin olumlu duygular uyandırdığı düşüncesi, yoğun olumsuz duygulardan kaçınmanın bir yolu olarak görülebilir. Bunun yanı sıra Borderline semptomlarının şiddetlenmesine sebep olacağı düşüncesiyle cinsellikten kaçınma durumu da açığa çıkabilir.
- Özellikle ağır Borderline Kişilik Bozukluğuna sahip bireylerde cinsellik üzerine gelişen olumsuz yargıların nedenleri arasında çocukluk çağında yaşanan cinsel istismar deneyimlerinin etkili olduğu düşünülür. Bireyler, beden bütünlüğüne verilen zararın yaşanacak yeni cinsel deneyimler aracılığıyla tekrar tekrar deneyimleneceğini düşünebilir.
"Borderline olduğumu düşünüyorum ve nasıl bir yol izleyeceğimi bilmiyorum." diyor olabilirsiniz. Borderline olmak yorucu ve yıpratıcı bir yaşam deneyimi sunsa da bu kişilik bozukluğunu psikoterapi desteğiyle kontrol edebilirsiniz. Doğru tedavi yöntemlerini uygulayarak iş hayatı, sosyal ilişkiler ve romantik yaşamınızda açığa çıkan sorunları yönetebilir hâle getirebileceğinizi unutmamalısınız.
Borderline Kişilik Bozukluğu Olan Biriyle Yaşamak
Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylerin duygu durumlarını ve kişilerarası ilişkilerini yönetebilmelerinin zor olduğu görülür. Borderline sevgiliyle ilişki yürütmek, borderline anneyi anlamak veya borderline bir iş arkadaşıyla çalışmak çoğu zaman yıpratıcı olabilir. Böyle durumlarda ilişkiler ve iletişim sizin gelişiminizi de etkileyebilir.
Özellikle borderline ebeveyn ile büyümüş olmak siz farkında bile olmadan bazı zorluklara yol açabilir. Bu konuyla ilgili bilgi almak için "Borderline Anneler ve Çocukları" yazımızı inceleyebilirsiniz.
Yakın çevrenizde borderline tanısına sahip bireyler bulunuyorsa, onlarla ilişkilerinizde karşılaşma ihtimaliniz olan durumlar şunlardır:
- Borderline bir bireyle ortak yaşam sürerken beklenmedik durumlarda büyük tepkilerle karşılaşabilirsiniz.
- Kolaylıkla kızıp kırılabilir ve kimi zaman kızdıkları konuyu takıntı hâline getirebilir.
- Yoğun tepki verdikleri olayların geri planında gerçekçi olmayan koşullar hayal edebilir ve gerçekleşme ihtimalini düşünerek ilişkilerini yıpratan yaklaşımlar sergileyebilirler.
- Dürtüsel davranışları uçlarda yaşama eğilimleri, kendilerine ve size yönelik tehdit oluşturabilir.
Bu nedenle alanında uzman kişilerden destek almak, tedavi sağlamak oldukça önemlidir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Olan Birine Nasıl Davranmalı?
Borderline bozukluğu ile mücadele eden bireylerin kendilerini şiddetli bir fırtınanın içinde gibi hissettiklerini bilmek gerekir. Bu kişilik bozukluğunda bireylerin duygu ve davranışlarını gösterme yöntemleri her zaman tutarlı olmaz. Borderline Kişilik Bozukluğuna sahip olan bir birey, yaşadığı ruh hâlini "Üçüncü derece duygusal yanıklarla yaşamak gibi geliyor; her şey sıcak ve dokunmak acı verici." cümlesi ile ifade ediyor.
Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylere nasıl davranmak gerektiği sorusuna ise şu yanıtlar verilebilir:
- Borderline bireyler duygularını kontrol etmekte güçlük çektikleri için onlara karşı sabırlı olmalısınız.
- Duygularını yoğun şekilde yaşadıkları anlarda onlarla tartışmamaya özen göstermelisiniz.
- Hislerinin yoğunluğunu anlayamıyor olabilirsiniz ancak duygularının sebeplerini sorabilir, sakince dinleyebilir ve anlamlandıramasanız bile hissettiği duyguları kabul ettiğinizi ifade edebilirsiniz.
- Sağlıklı bir ilişki kurmak ve birlikte yaşamayı daha kolay hâle getirebilmek adına Borderline Kişilik Bozukluğu hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
- Yakın çevrenizde bulunan biri Borderline Kişilik Bozukluğuna yönelik terapi alıyorsa uzman kişiden bu terapilerde nasıl bir rol oynayabileceğinize dair bilgi alabilirsiniz.
- Borderline bir anne, sevgili veya arkadaşa sahipseniz onları nelerin tetiklediğini öğrenmek, onlarla çok daha sağlıklı bir ilişki kurmanızı sağlar.
- Hem kendi sınırlarınızı iyi çizmeli ve bunları korumaya çalışmalısınız hem de karşınızdaki bireyin sınırlarını oluşturmasına yardımcı olmalı ve bu sınırlara saygı göstermelisiniz.
Bu konuda farkındalığınızı artırmak için Borderline Kişilik Bozukluğuna dair yürütülen bilimsel çalışmaları inceleyebilir, uzmanlardan destek alabilir ve “Girl, Interrupted” gibi Borderline ile ilgili filmler izleyebilir ve konuyla alakalı kitaplara göz atabilirsiniz.
Borderline Kişilik Bozukluğu semptomlarının sosyal ilişkileri ve kariyer yaşamını, cinsel deneyimleri ve romantik ilişkileri nasıl etkilediğini keşfederek farkındalığın artırılması; borderline bireylerin yaşam deneyimini iyileştirebilir. Psikoterapi desteği alarak kişisel deneyimlere yönelik bakış açıları ve kontrol mekanizmaları geliştirebilir ve yaşam dinamiklerine karşı daha sağlıklı bir yaklaşım sergilenebilir.
Eğer sizde veya bir sevdiğinizde borderline olduğunu düşünüyorsanız, Heltia uygulaması üzerinden bu alanda uzman psikoterapistlerle iletişime geçebilir, online terapi alabilir ve belirtilerini kontrol altına alabilirsiniz.
Bu makaledeki bilgileri faydalı bulduysanız “Çekingen Kişilik Bozukluğu Nedir?” ve “Antisosyal Kişilik Bozukluğu Olanlara Nasıl Davranılmalı?” yazılarımız da ilginizi çekebilir.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
